آیا شواهد و مستندات کافی برای اثباط نظریه زمین ساخت ورقه ای وجود دارد
مقدمه
دانشمندان علوم زمین دریافتند که محل خشکی ها ثابت نبوده ، بلکه قاره ها در سطح زمین به تدریج مهاجرت می کنند ، شکافت قاره ها حوضه های اقیانوسی جدیدی به وجود می آورد در حالی که قطعات قدیمی کف اقیانوس ها در محل درازگودال های ژرف اقیانوسی وارد چرخه جدیدی از زندگی خود می شوند به علاوه به علت این حرکت قطعات قاره ای که زمانی از هم جدا بوده اند به همدیگر برخورد نموده و عظیم ترین سلسله جبال های زمینی را به وجود آورده اند.
در اوایل قرن بیستم به طور واضح پیشنهاد شد کره زمین اشتقاق حاصل می نمایند.بعد از چندین سال این نظریه به وسیله اکثریت زمین شناسان رد شد ، اما طی دو دهه ی 1950و 1960 شباهت جدید سبب زبانه کشیدن آتش پنهان در زیر خاکستر شد.در سال 1968 این پیشرفت ها منجر به ابراز نظریه بسیار جامع تری نسبت به اشتقاق قاره ها به نام زمین ساخت صفحه ای شد.
اشتقاق قاره هانظریه ای فراتر از زمان خود
وگنر هواشناس و ژئوفیزیکدان آلمانی نظریه ی انقلابی خود یعنی اشتقاق قاره ها (Continental drift) را در کتابی به نام خاستگاه قاره ها و اقیانوس ها طرح ریزی کرد.
بنابه عقیده وی زمانی ابرقاره ی پانگه آ به صورت خشکی یک پارچه وجود داشته است وی چنین استدلال کرد که در حدود 200 میلیون سال این ابرقاره آغاز به شکافتن کرد و قاره های کوچکتری را پدید آورد که بعدا به محل کنونی خود رانده شدند. وگنر و کسانی که پشتیبان این نظریه بودند برای اثبات ادعای خود به جمع آوری مدارک مشغول شدند. انطباق آمریکای جنوبی و آفریقا ، تشابه آب و هوای دیرینه ، شواهد فسیل شناسی و ساختارهای سنگی همه حاکی از آن بودند که زمانی این خشکی ها به همدیگر متصل بوده اند.
انطباق قاره ها
وگنر وقتی مشابهت قاره های دو طرف اقیانوس اطلس را مشاهده کرد به این فکر افتاد که این قاره ها زمانی به هم متصل بوده اند ولی تلاش او در به کارگیری خطوط ساحلی امروزی برای انطباق قاره ها توسط دیگر دانشمندان مورد انتقاد قرار گرفت. مخالفان اظهار داشتند خطوط ساحلی به وسیله فرایندها فرسایش می یابند حتی اگر جابجایی نیز صورت گرفته باشد مطابقت کامل امروزی آنها امکان پذیر نیست.
در اوایل دهه ی 1960 ادوارد بولارد و دو تن از همکاران او نقشه ای رسم کردند و قاره ها را از عمق 900 متری در کنار هم قرار دادند و مطابقت قابل توجه ای حاصل شد. بنابراین بهترین مرز قاره ها در محل رو به دریای سکوی قاره ه ای است ، امروزه لبه سکوی قاره چند صد متر زیر سطح دریا است.
شواهد فسیل شناسی
وگنر جهت اعتبار بخشیدن به ادعای خود ( وجود ابرقاره ی پانگه آ ) به سنگواره ی موجودات مختلف که بر روی قاره های مختلف یافت می شوند ولی موجودات آنها نمی توانستند از اقیانوس وسیع امروزی عبور نمایند استناد جست. در این میان موجوداتی بیشتر مورد توجه اند که پراکندگی آنها به ناحیه ی جغرافیایی خاص محدود بوده ولی امروزه در دو ناحیه یا بیشتر که به وسیله مانعی از هم جدا شوند دیده می شوند.
از بهترین نمونه ها خزنده آبی به نام مزوزوروس است که سنگواره آن محدود به قسمت های شرقی آمریکای جنوبی و جنوب آفریقاست. اگر این جاندار قادر به شنا کردن بود می بایست بقایای آن گسترده تر می بود ولی چون این طور نیست وگنر استدلال کرد که این دو قاره زمانی به هم متصل بوده اند.
شباهت ساختمانی و نوع سنگ
اگر قاره ها زمانی با هم بوده اند سنگ هایی که در یک ناحیه ی خاص یک قاره یافت می شوند باید از نظر زمانی و نوع با سنگ های نقاط مجاوردر قاره ی دیگر جور شوند. این نوع شواهد در جایی یافت می شوند که کمربندهای کوهزایی مختلف در یک خط ساحلی ختم و فقط در خشکی طرف دیگر اقیانوس ظاهر شوند. مثلا کمربندی که شامل کوهستان آپالاش است و در شرق آمریکا به طرف شمال شرق امتداد دارد کمی دورتر از سواحل نیوفاندلند نا پدید می شود ، کوهستانی با همین سن و ساختمان در گرینلند و اروپای شمالی یافت می شود ، وقتی این دو قاره را در کنار یکدیگر قرار دهیم این سلسله جبال یک نوار تقریبا ممتدی را بوجود می آورد. وگنر به خوبی قانع شد که شباهت ساختار سنگی در دو سوی اقیانوس اطلس این دو خشکی را به یکدیگر مربوط می سازد.
شواهد آب وهوای دیرینه
برای استفاده از شواهد دیرینه ی اقلیم شناسی و دیرین جغرافیایی در درجه ی اول باید شرایط اقلیمی زمان های گذشته را مشخص کرد. اگر شرایط اقلیمی مشابه نباشد احتمال چسبیده بودن دو قاره کم می شود اما اگر شرایط اقلیمی مشابه بوده باشد احتمال یکی بودن و سپس جدا شدن دو قاره بیشتر می شود. پس از تایید یکسانی اقلیم باید جغرافیای دوره های گذشته ی آنها را با یکدیگر مقایسه کرد ، اگر این نیز نظریه ی فوق را تایید کند احتمال متصل بودن دو قاره باز هم بیشتر می شود.
کره ی زمین چند کمربند اقلیمی دارد که موقعیت آن ها در درجه ی اول به عرض جغرافیایی وابسته است. از آنجا که اقلیم در نوع رسوبات تشکیل شده تاثیر بسزایی دارد با بررسی سنگ های رسوبی می توان اطلاعات با ارزشی در مورد عرض جغرافیایی محل تشکیل آن ها به دست آورد. علاوه بر بررسی رسوبات نحوه ی پخش گیاهان و جانوران فسیل نیز راهنمای خوبی می باشد. چون هر جاندار در شرایط خاصی زندگی می کند یافتن سنگواره ی یک جاندار در دو نقطه ی دور از هم که امروزه شرایط آب و هوایی متفاوتی دارند دلیلی بر مجاورت احتمالی دو مکان مزبور در زمان حیات جاندار است.
زمین ساخت صفحه ای :
شکل جدید یک نظریه ی قدیمی
در سال 1968 نظریه ی جامع تری نسبت به اشتقاق قاره ها و با عنوان زمین ساخت صفحه ای (Plate tectoneci ) ارائه شد. طبق نظریه ی زمین ساخت صفحه ای سنگ کره ی سخت زمین تقریبا از 20 صفحه به نام صفحه ( ژلیت ) ساخته شده است.
در این میان صفحه ی اقیانوس آرام از همه بزگتر است و به استثنای قسمت کوچکی از آمریکای شمالی که شامل جنوب غربی کالیفرنیا و شبه جزیره ی باجاست، تماما در موقعیت اقیانوسی قرار دارد ولی بقیه ی صفحات بزرگ هم دارای پوسته ی قاره ای و هم دارای پوسته ی اقیانوسی هستند ؛ یعنی مغایر با اصل نظریه ی اشتقاق قاره هاست که می گوید قاره ها از وسط اقیانوس حرکت می کنند نه همراه با کف اقیانوس .
سنگ کره بر روی منطقه ی ضعیف تر ولی داغتر موسوم به سست کره قرار دارد.
بین ضخامت صفحات سنگ کره و نوع مواد پوسته ای بالای آن ها روابطی وجود دارد چنانکه صفحات اقیانوسی کم ترین ضخامت را داشته ( 50 تا 100 کیلومتر ) و ضخامت قطعات قاره ای 100 کیلومتر و در مواردی متجاوز از 150 کیلومتر است. یکی از اصول نظریه ی زمین ساخت صفحه ای آن است که هر صفحه نسبت به صفحات دیگر به صورت یک واحد مستقل حرکت می کند.
مرز بین صفحات
مطالعات انجام گرفته تایید کرده است که 3 نوع مرز بین صفحات وجود دارد که هر یک با حرکت مخصوص به خود مشخص می شود . این مرزها عبارتند از :
مرزهای واگرا ( Diverjent boundries ) :
جایی است که صفحات از یکدیگر جدا و سبب حرکت مواد از گوشته ی زمین به طرف بالا شده و به این ترتیب کف اقیانوسی جدید تشکیل می شود.
مرزهای همگرا (Converjent boundries ) :
جایی است که صفحات به طرف یکدیگر حرکت می کنند در نتیجه یکی از قطعات سنگ کره در ضمن فرو رانش یک صفحه به زیر صفحه ی مقابل به داخل گوشته رفته و هضم می شود.
مرز های گسل تبدیل(boundries Transfor fault ):
جایی است که صفحات بدون تخریب سنگ کره از کنار هم می لغزند.
هر یک از صفحات با ترکیبی از این مرزها احاطه شده است.
مرزهای واگرا
مرزهای واگرا که در امتداد آن ها صفحات از یکدیگر جدا می شوند ، در محل بلندی های میان اقیانوسی قرار دارند که فاصله ی ایجادشده در این بلندی ها با سنگ های مذابی که از سست کره ی داغ بالا می آیند ، پر می شوند. این مواد به آرامی سرد می شوند که در نتیجه ی آن پوسته ی اقیانوسی ( لیتوسفر ) جدیدی در بین دو صفحه ایجاد می شود.
این پدیده به گسترش کف دریا (Sea – Floor spreading) موسوم است ، مانند گسترش اقیانوس اطلس. در حقیقت ، این حرکات ظاهرا آرام به اندازه ای سریع است که می توانست در طی 5 میلیارد سال عمر زمین ده بار اقیانوس اطلس را باز کرده و ببندد ، هر چند که این امر تحقق نیافته است. دریای سرخ نیز به این ترتیب در بین شبه جزیره ی عربستان و آفریقا ایجاد شده و به طرف شمال شرقی شروع به حرکت کرده است. خلیج کالیفرنیا یکی دیگر از نتایج گسترش کف در یاهاست در عهد حاضر است.
وقتی مرکز گسترش در داخل یک قاره واقع شود توده ی خشکی به قطعات کوچکی تقسیم می شود تصور می شود که شکستن یک قاره با بالا آمدن سنگ های داغ از پایین آغاز می شود. بر اثر چنین فعالیتی درست در بالای منطقه ی فعال پوسته بالا می آید ، کشندگی پوسته همراه با گنبدی شدن آن ترک های کششی فراوانی بوجود می آورد. سپس اگر سنگ های داغ از ناحیه ای که بالا می آیند به طور جانبی گسترش یابند سنگ کره شکسته شده و به دو طرف رانده می شود ، به تدریج قطعات شکسته به داخل فضای خالی که خود در دو طرف رانده می شود ، به تدریج قطعات شکسته به داخل فضای خالی که خود در نتیجه ی دور شدن صفحات بوجود آمده است فرو می نشینند ، به این ترتیب دره های گسلی عمیقی ایجاد می شود که به آن Rift یا دره های ریفتی می گویند.
دره ی ریفتی بزرگ شرق افریقا مثال خوبی از این نوع است اگر فرایند گسترش در شرق افریقا ادامه یابد ، دره ی ریفتی عمیق تر و طویل تر شده و سرانجام به داخل اقیانوس منتهی می شود در این مرحله دره به یک دره ی باریک و طویل نظیر دریای سرخ امروزی تبدیل خواهد شد که با گذر باریکی به اقیانوس متصل است. منطقه ی ریفتی به صورت محلی برای فعالیت آذرین باقی می ماند و مرتبا کف دریایی جدید ایجاد می شود و سرانجام به صورت حوضه ی اقیانوسی در حال گسترش در می آید.
مرزهای همگرا
انواع مرزهای همگرا
1- اقیانوسی – قاره ای : در هنگام برخورد پوسته ی اقیانوسی با قطعه ی قاره ای پوسته ی اقیانوسی خم شده و به داخل سست کره رانده می شود زاویه ای که تحت آن یک صفحه به پایین کشیده می شود معمولا 45 درجه یا بیشتر است.
ماگمایی که از ذوب صفحه ی زیر رانده و رسوبات همراه آن تشکیل می شود نسبت به سنگ های گوشته ی اطراف خود سبک تر است ، بنابراین به آرامی به بالا صعود می کند. قسمت اعظم ماگمای بالا رونده در پوسته ی قاره ای بالا ی خود جایگزین شده اند و در اعماق چندین کیلومتری سرد و متبلور می شود ولی بقیه ی ماگما در نهایت به سطح زمین مهاجرت می کند و در آن جا فوران های آتشفشانی انفجاری متعددی را بوجود می آورند. تصور می شود که کوه های آتشفشانی آند از این طریق و از ذوب صفحه ی نازکا در زیر قاره ی آمریکای جنوبی حاصل شده است. کوه هایی نظیر آند که بخشی از آن توسط فعالیت آتشفشانی همراه با فرو رانش سنگ کره ی اقیانوسی بوجود آمده را کمان آتشفشانی می نامند.
ناحیه ای که صفحه ی اقیانوسی به علت همگرایی به داخل سست کره رانده می شود منطقه ی فرورانش(Subduction Zone ) نامیده می شود. هنگامیکه صفحه ی اقیانوسی به زیر صفحه ی مقابل رانده می شود صفحه ی اقیانوسی خم شده و در مجاورت منطقه ی فرورانش دراز گودال ژرف اقیانوسی (Deep Ocean Trench ) را بوجود می آورد.
2-اقیانوسی - اقیانوسی: وقتی دو صفحه ی اقیانوسی همگرا باشند یکی از آنها به پایین رانده شده و فعالیت آتشفشانی مشابه آنچه در مرز همگرایی اقیانوسی-قاره ای وجود داشت آغاز می شود اما در این حالت آتشفشان ها به جای خشکی ها در کف اقیانوس فوران می کنند ، اگر فعالیت آتشفشانی هم چنان ادامه یابد زمین های جدیدی از اعماق اقیانوس سر بیرون می آورند. این زمین ها زنجیره ای از جزایر آتشفشانی کوچکی را به وجود می آورند که جزایر کمانی نامیده می شوند ، مثل جزایر الئوس ، ماریانا و توگا.
طیدوره های طولانی مراحل متعدد فعالیت آتشفشان قسمت اعظم توده های آتشفشانی کف اقیانوس ها را به وجود می آورد. این فعالیت آتشفشانی به اضافه ی سنگ های آذرین سبکی که در داخل قسمت های تحتانی پوسته تزریق و جایگزین شده اند به تدریج اندازه و ارتفاع کمان های در حال رشد را بزرگتر می کند ، این رشد به نوبه خود سبب افزایش فرسایش و در نتیجه ورود رسوبات بیشتر در دو طرف سیستم جزایر قوسی به کف دریا می
شود . مقداری از این رسوبات به درازگودال ها وارد می شوند
و در آنجا به وسیله نیروهای فشاری وارده از دو صفحه ی همگرا دگرگون می شوند. نتایج حاصل از این فعالیت های متفاوت تشکیل جزایر کمانی بالغ است که خود شامل مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی رسوبی چین خورده و دگرگون شده و سنگ های آذرین دگرگونی است ، مثل شبه جزیره آلاسکا ،جزایر فیلیپین و ژاپن.
3-قاره ای – قاره ای: وقتی دو صفحه از نوع پوسته با یکدیگر تصادم کنند برخورد قاره ای رخ می دهد. به نظر می رسد که این امر به علت ترکیب سنگ و طبیعت شناور سنگ های قاره ای اتفاق می افتد. قبل از برخورد قاره ها ابتدا توده های قاره ای به وسیله ی پوسته اقیانوسی که در مراحل اولیه گسترش کف اقیانوس به وجود آمده از یکدیگر جدا می شوند ، با نزدیک شدن دو قطعه قاره ای نسبت به هم کف اقیانوس به زیر یکی از صفحات رانده می شود. ذوب بخشی قطعه ی پایین رونده و رسوبات همراه آن یک کمان آتشفشانی به وجود می آورد. با توجه به محل منطقه فرورانش کمان آتشفشانی ممکن است در هر یک از توده های قاره ای به وجود آید و یا اگر منطقه فرورانش در فاصله دوری در داخل اقیانوس تشکیل شود جزایر کمانی ایجاد می شود. در هر حال با فرسایش کمان آتشفشانی نوساز رسوبات زیادی به حاشیه قاره ای پوشیده از مواد رسوبی اضافه می شود ،در نهایت با کوتاه شدن کف دریا توده های قاره ای به یکدیگر برخورد می کنند ، این امر سبب فشرده شدن ، چین خوردگی و دگرشکلی رسوبات می شود به طوری که گویی آنها را در میان گیره ی عظیمی فشرده باشند ، حاصل این عمل تشکیل سلسله جبال جدیدی است که خود مرکب از سنگ های رسوبی دگرگون شده و قطعاتی از کمان آتشفشانی است.
گسل های تبدیل
نوع سوم مرز صفحات گسل های تبدیل است که در امتداد آنها صفحات نسبت به یکدیگر می لغزند ، گسل های تبدیل تقریبا به موازات جهت حرکت صفحات قرار دارند.
عملکرد این گسل ها اولین بار در سال 1965 توسط ویلسون از دانشگاه تورنتو عرضه شد. ویلسون اظهار داشت که این گسل های بزرگ مرزهای همگرا و واگرا را به شبکه مبتدی متصل می کند که در مجموع پوسته خارجی زمین را به صفحات سخت متعددی تقسیم می کنند. در این مورد گسل های تبدیل وسیله ای هستند که پوسته ساخته شده در محل بلندی های میان اقیانوسی را به محل تخریب آنها یعنی درازگودال های اقیانوی انتقال می دهند. ویلسون این نوع گسل ها را به علت آنکه حرکت صفحات در طول آنها تغییر می کند و یا در امتداد آنها تبدیل می یابند را گسل های تبدیل نامید ، مانند گسل سن آندریاس
( شواهدی که این نظریه را تایید می کنند )
زمین ساخت صفحه ای و پارینه مغناطیس :
شاید یکی از مهم ترین شواهدی که مجامع زمین شناسی را در قبول نظریه زمین ساخت صفحه ای متقاعد کرده است مطالعه ی میدان مغناطیسی زمین باشد. تکنیکی که برای مطالعه ی میدان مغناطیسی دیرینه به کار رفته است بر این حقیقت استوار است که بعضی از سنگ ها دارای کانی هایی هستند یک قطب نمای فسیل عمل می کنند ، کانی های غنی از آهن مانند مگنتیت در گدازه هایی با ترکیب بازالتی فراوان هستند. وقتی این کانی ها تا درجه حرارت معینی که نقطه کوری نامیده می شود گرم شوند ، فعالیت مغناطیسی خود را از دست می دهند (نقطه کوری در کانی های مختلف متفاوت است) اما اگر دانه های غنی از آهن در حرارتی کمتر از نقطه کوری سرد شوند در امتدادی به موازات میدان مغناطیسی موجود خاصیت مغناطیسی پیدا می کنند ، وقتی کانی ها جامد می شوند خاصیت مغناطیسی آنها به همان صورت باقی می ماند ، به همین جهت آنها مانند یک قطب نما عمل کرده و جهت قطب های مغناطیسی زمان تشکیل خود را نشان می دهند. اگر سنگ از جای خود حرکت کند یا قطب مغناطیسی زمین عوض شود در بسیاری از موارد سنگ ها امتداد خود را حفظ می کنند و گفته می شود که دارای خاصیت مغناطیس سنگواره ای یا پارینه مغناطیس هستند.
سرگردانی قطب ها
امتداد مغناطیسی کانی های غنی از آهن موجود در گدازه های دارای سن های متفاوت تغییرات زیادی را نشان می دهند ، ترسیم موقعیت مغناطیسی قطب شمال در گذر زمان نشان می دهد که موقعیت این قطب در 500 میلیون سال گذشته از نقطه ای نزدیک هاوایی به طرف قسمت های شرقی سیبری و از آنجا به محل فعلی خود حرکت کرده است.
این موضوع به خوبی روشن می سازد که یا قطب های مغناطیسی در گذر زمان مهاجرت نموده اند ، یعنی نظریه ای که که سرگردانی قطب ها نامیده می شوند و یا اینکه قاره ها جابه جا شده باشند که این واقعیت قابل قبول تر به نظر می رسد ، لذا قطب های مغناطیسی هم نمی توانند در حرکت باشند بنابراین نظریه زمین ساخت صفحه ای توجیه قابل قبول تری برای سرگردانی قطب ها می دهد.
معکوس شدگی مغناطیسی
ژئوفیزیکدانان دریافتند که قطبین مغناطیسی زمین به طور متناوب معکوس می شوند یعنی قطب شمال مغناطیسی جای قطب جنوب را می گیرند و برعکس.
علت معکوس شدگی ظاهرا با این حقیقت ارتباط دارد که میدان مغناطیسی زمین شدت متغیری دارد. طی دوره هایی که میدان مغناطیسی زمین ضعیف است تاثیر عوامل خارجی هم چون فعالیت تکه های خورشیدی به معکوس شدن میدان مغناطیسی کمک می کند. پس از وقوع معکوس شدگی میدان مغناطیسی قطب اولیه ی خود را بازسازی می کند.سنگ هایی که در دوره ی معکوس شدگی مغناطیسی سرد و جامد شده اند نسبت به سنگ هایی که امروزه تشکیل می شوند دارای قطبین مغناطیسی معکوس هستند ، وقتی مغناطیس سنگ ها با میدان مغناطیس امروزی یکی باشند می گویند که دارای قطبش عادی است در حالی که اگر سنگ ها مغناطیس معکوس نشان دهند گفته می شود که دارای قطبش معکوس هستند.
دلیل واژگونی میدان مغناطیسی زمین
دلیل واژگونی میدان مغناطیسی زمین هنوز ناشناخته است اما به احتمال زیاد نتیجه ی ناپایداری حرکات درون هسته است. حتی در این ارتباط که آیا میدان به طور کامل از بین رفته و آنگاه در جهت مخالف ساخته می شود یا اینکه به آسانی تاب خورده و جابه جا می شود قطعیتی وجود ندارد. امروزه مشخص شده که انرژی برخورد سیارک ها و شخانه ها به زمین به قدری زیاد است که می تواند حرکت نسبی گوشته و هسته را تغییر داده و میدان را واژگون کنند .
زمین ساخت صفحه ای و زمین لرزه
در سال 1968 سه زلزله شناس رصدخانه دوهرتی به نام های اسحاق ، الیور و سامی کز مقاله ای به چاپ رساندند و در آن نشان دادند که چگونه نظریه زمین ساخت صفحه ای را می توان با موفقیت بسیار نسبت به مدل های قدیمی تر در مورد پراکندگی زمین لرزه ها در سراسر جهان به کار برد.
در مدل زمین ساخت صفحه ای درازگودال اقیانوسی زمانی به وجود می آید که قطعه ای از سنگ کره ی اقیانوسی به داخل گوشته فرو رود. زمین لرزه های کم عمق در لبه ی خارجی درازگودال و زمین لرزه های عمیق با پایین رفتن قطعه ی اقیانوسی به داخل سست کره تولید می شوند. به نظر می رسد که زلزله های عمیق در داخل صفحه ی پایین رونده به وجود می آید.
زمین لرزه ها بر اثر آزاد ساختن ناگهانی انرِژی هایی که در مواد سخت سنگ کره انباشته شده اند به وجود می آید ، چون منطقه ی فرورانش تنهاناحیه ای است که ذرات و مواد سخت به اعماق زیاد رانده می شوند لذا فقط باید این نقاط مرکز زمین لرزه های دارای کانون عمیق باشند ، در حقیقت فقدان زمین لرزه های دارای کانون عمیق در مرزهای واگرا و گسل های تبدیل نیز تاییدی است بر نظریه ی زمین ساخت صفحه ای.ِِِ
قاره ی پانگه آ
روبرت دتنز و جان هولدن با روش تعیین سن رادیومتری توانستند چهارچوب زمانی مراحل شکستگی پانگه آ را بازسازی کنند و موقعیت ثابت نقاط داغ در طول زمان کمک نمود تا محل قاره ها را مشخص نمایند .
جدایش پانگه آ
شکستگی و چند قطعه شدن پانگه آ در حدود 200 میلیون سال پیش شروع شد ، که دو ریفت اصلی باعث شکستن پانگه آ شد. منطقه ی ریفتی موجود بین آمریکای شمالی و آفریقا فوران های بازالتی بسیاری را ایجاد کرد که امروزه در طول سواحل شرقی ایالات متحده گسترش دارد . این ریفت که در خشکی بزرگ گندوانا تشکیل گردید یک شکاف Y شکل را به وجود آورد و موجب حرکت هندوستان به طرف شمال شد و همزمان با آن آمریکای جنوبی – آفریقا را هم از استرالیا و قطب جنوب جدا کرد که تعیین سن رادیومتری این تاریخ را بین 200 و 165 میلیون سال پیش نشان می دهد.
در 135 میلیون سال پیش جدایش آفریقا و آمریکای جنوبی شروع شد و اقیانوس اطلس جنوبی در بین آنها تشکیل شد و هندوستان در نیمه ی راه پیوستن به آسیا بود و قسمت جنوبی اقیانوس اطلس تا حدی باز شد .
در اواخر دوره ی کرتاسه یعنی حدود 65 میلیون سال پیش ماداگاسکار از آفریقا جدا شد و اطلس جنوبی به صورت یک اقیانوس کامل در آمد.
در نقشه ی امروزی هندوستان به آسیا پیوسته است که این حادثه در حدود 45 میلیون سال پیش به وقوع پیوست و به این ترتیب بلندترین کوه های روی زمین یعنی هیمالایا در طول فلات تبت به وجود آمد.
جدایش گرینلند از اوراسیا و همچنین تشکیل شبه جزیره باجا و خلیج کالیفرنیا حوادثی تازه هستند که در کمتر از ده میلیون سال پیش به وقوع پیوستند.
پیش از پانگه آ
قبل از تشکیل پانگه آ احتمالا خشکی ها چندین مرحله از تقسیم شدن را مشابه آن چه امروزه رخ می دهد پشت سر گذاشته اند و همچنین مثل امروز این قاره های دیرینه از یکدیگر دور شدند تا دوباره در نقطه دیگری به همدیگر ملحق شوند.
در دوره ی بین 500 و 225 میلیون سال پیش قطعات پراکنده به همدیگر
پیوستند تا قاره ی پانگه آ را تشکیل دهند ، شواهد این برخورد قاره ای شامل کوه های اورال در اتحاد جماهیر شوروی و آپالاش در آمریکای شمالی است.
نگاهی به آینده از دیدگاه دتیز و هولدن
تغییرات مهمی در آفریقا بروز می کند و در قسمت شرقی آن دریایی در داخل خشکی به وجود می آید ، در آمریکای شمالی نیز شبه جزیره باجا و قسمت جنوبی کالیفرنیا که اکنون در غرب گسل سن آندریاس قرار دارند از صفحه ی آمریکای شمالی فاصله می گیرند ، اگر این مهاجرت به طرف شمال همان طور که پیش بینی شده پیش رود لس آنجلس و سانفرانسیسکو از کنار هم عبور خواهند کرد.
مکانیزم حرکت
الف) سلول های همرفتی بزرگ موجود در داخل گوشته سنگ کره را همچون تسمه هایی جا به جایی حرکت می دهند.
ب) سلول های همرفتی که محدود به قسمت متحرک گوشته فوقانی است حرکت سنگ کره را سبب می شود.
ج) مدل های فشاری – کششی نیز نوعی همرفت است مثلا قطعه ی سرد و پایین رونده اقیانوسی ، کف دریا را با خود می کشد ، در حالی که لرزش ثقلی مواد به پایین ، بلندی میان اقیانوسی صفحات را به طرفین می راند.
د) مدل توده داغ که به موجب آن تمام حرکاتی که به طرف بالا انجام می شود منحصر به تعدادی از توده های باریک است ، اما حرکت رو به پایین هم از بقیه نقاط گوشته به آرامی رخ می دهد. (قسمت الف ، ب و د اقتباس از مقاله ی " گوشته ی زمینی " توسط وایل 1975 مجله ی ساینتیفیک آمریکا )
نتیجه گیری
در اوایل قرن جاری تفکر زمین شناسی حاکم این بود که محل جغرافیایی حوضه های اقیانوسی و قاره ها ثابت و تغییر ناپذیر است. اما طی چند دهه ی اخیر اطلاعات جدید وزیادی به دست آمد که به کلی فکر بشر را در مورد طبیعت و نحوه ی کار زمین متحول کرد. اکنون دانشمندان علوم زمین دریافتند که محل خشکی ها ثابت نبوده بلکه قاره ها در سطح زمین به تدریج مهاجرت می کنند. شکافت قاره ها حوضه های اقیانوسی جدیدی به وجود می آورد در حالی که قطعات قدیمی کف اقیانوس ها در محل درازگودال های ژرف اقیانوسی وارد چرخه ی جدیدی از زندگی خود می شوند ، به علاوه به علت این حرکت قطعات قاره ای که زمانی از هم جدا بوده اند به همدیگر برخورد نموده و به این ترتیب سلسله جبال های زمینی را به وجود آورده اند. به طور خلاصه مدل انقلابی جدیدی از فرایندهای زمین ساختی زمین پا به عرصه وجود نهاد که کاملا با نظریات چند دهه قبل مغایر است. این انقلبا در اوایل قرن بیستم آغاز شد و به طور واضح و بی ابهام پیشنهاد شد که قاره ها در سطح زمین اشتقاق حاصل می نمایند. این پیشرفت ها در سال 1968 منجر به ابراز نظریه جامع تری نسبت به اشتقاق قاره ها به نام زمین ساخت صفحه ای شد.
منابع 1 ) مبانی زمین شناسی
تالیف : دکتر ادوارد جی . تاربوک دکتر فردریک ک. لوتگن
ترجمه : دکتر رسول اخروی
2 ) زمین شناسی فیزیکی ( جلد اول : فرآیند های بیرونی )
تالیف : مهندس محمود صداقت – دکتر حسین معماریان
3 ) اینترنت سایت گوگل
منبع مقاله:وبلاگ زمین شناسی شبستر
چند مطلب در مورد فارسی ششم ابتدایی
بیایید مواظب قلب مان باشیم

میلاد حضرت مهدی (عج )

تصاویر دیدنی از 10 مکان عجیب و غیر طبیعی دنیا
ما عادت داریم سیاره مان را مکانی طبیعی که از جنگلها، بیابانها، یخها و دریاها ساخته شده معرفی کنیم. اما در سراسر جهان مکانهای جذاب و غیر طبیعیای وجود دارد که با دیدنشان فکر میکنیم که محلی در مریخ یا جایی از جهانی دیگر است که تازه کشف شده اند! با هم این مکانها را ببینیم….
حفره آبی، در بلیز. یکی از بزرگ ترین حفرههای آبی کره زمین، این حفره عمیق آبی در زیر آبهای ساحل بازیل امتداد دارد.
دریای نروژی. تودههای شناور یخی همیشه سفید خالص نیستند! این عکس توسط یک ماهیگیر خارج از سواحل نروژ گرفته شده است.
Yehliu، تایوان. این محل تا حدود ۱٫۷۰۰ متر تا سمت اقیانوس امتداد دارد، فرمهای صخره ای غیرمعمولی به نظر من غیرطبیعیترین محل فهرست ماست.
دریاچه نمک، بولیوی. متروکه و فراموش نشدنی. این دریاچه نمک در بولیوی زمینی ترک خورده و بیحاصل دارد.
تصاویر زیبای سه بعدی
پل شگفت انگیز کاغذی

تیم کوچکی از دانشجویان دانشگاهی در هاربین چین توانستند پلی کاغذی
طراحی کنند که قادر باشد ۲۵ برابر وزن خود را تحمل کند، شاید در نگاه اول این موضوع
برای شما چندان جالب نباشد ولی باید بدانید این طراحی شگفتی تمام مهندسان سازه ی
جهان را بر انگیخته است.

نمونه سوالات درس هدیه آسمان(سری دوم)
حرم امام موسی کاظم(ع) حرم امام حسین(ع) حرم حضرت علی(ع) حرم امام هادی(ع)
به کسی که با آگاهی کامل از دستورات دینی و شرایط سیاسی و اجتماعی به اداره امور جامعه می پردازد .................. می گویند
اگر شما با خانواده ی خود برای تفریح 25 کیلومتر از شهرتان خارج شوید نمازتان .............. است
تلاش و کوشش در صورتی مؤفقیت را به دنبال دارد که با ............ و ........... همراه شوند
جملات زیر را با دقت خوانده و دور پاسخ مناسب خط بکشید
دایی زهرا به او ( محرم - نامحرم ) است
شوهر خواهر سارا نسبت به او ( محرم - نامحرم ) است
زن عموی حامد نسبت به او ( محرم - نامحرم ) است
دختر برادر علی نسبت به او (محرم - نامحرم ) است
جملات مربوط به مراسم حج را به ترتیب شماره گذاری کنید
وارد مسجدالحرام می شوند
دور خانه خدا هفت دور طواف می کنند
لباس احرام می پوشند
فاصله ی میان دو کوه صفا و مروه را هفت بار طی می کنند
به سمت کعبه نماز می خوانند
جمله ی زیر را کامل کنید
اگر من به دلیل مسافرت در ماه مبارک رمضان نتوانستم روزه بگیرم باید .................................................
به سوالات زیر پاسخ کامل دهید
برای افرادی که می پرسند خدا چگونه می تواند مرده ها را زنده کند و قدرت خدا را خیلی کم می شمارند یک مثال بزنید
یاد قیامت انسان را از انجام چه کارهایی باز می دارد؟ دو نمونه بنویسید
تبری به چه معناست دو نمونه را در کشور عزیزمان ایران مثال بزنید
سه مورد از رفتارهای پسندیده اهل بیت(ع) را در رابطه با نیکی کردن به دیگران بنویسید
چرا تعداد زیادی از مردم ایران علاقه مند به شرکت در اردوی راهیان نور می باشند ( درس 15 صفحه ی 60 )
از نظر قرآن زندگی اصلی ما چه موقع شروع می شود و چگونه است ( درس 3- صفحه 19 سرفصل معاد)
اگر انسان بخواهد از نعمت های بهشتی در جهان دیگر استفاده کند چه کارهایی باید انجام دهد
اگر کسی به شما بدی کند رفتار شما باید در مقابل آن چگونه باشد
در مورد 13 آبان هرچه می دانید بنویسید
به نظر شما چرا وقتی به امام حسین(ع) خبر دادند که یزید به حکومت رسیده فرمودند
« وای بر اسلام که به حاکمی چون یزید گرفتار شده است »
شما به عنوان یک نوجوان مسلمان برای زنده نگه داشتن قیام امام حسین(ع) چه کارهایی انجام می دهید
عده ای از دوستان شما دور هم جمع شده اند و پشت سر یکی از دوستان دیگر بدگویی می کنند برخورد شما نسبت به آنان چیست
در دوران غیبت امام زمان(عج) چگونه باید به وظایف دینی خود عمل کنیم
اگر برای شناخت وظایف دینی خود به مراجع تقلید مراجعه نکنیم چه مشکلاتی برای ما پیش می آید
خداوند در قرآن سفارش می کند با مردم به نیکی سخن بگویید منظور چیست
سه نمونه از آداب معاشرت را بنویسید و یکی را به دلخواه توضیح دهید
برای حفظ سلامتی خود چه کارهایی را پیشنهاد می کنید
چگونه می توانیم شکرانه ی سلامتی خود را به جا آوریم
پاداش بزرگ خداوند نصیب چه کسانی می شود
سفر چه فایده هایی دارد که در دین اسلام سفارش شده است
شکسته خواندن نماز یعنی چه
(ص) یا (غ) بگذارید
مسافری که نمازهای چهاررکعتی را شکسته می خواند نباید روزه بگیرد ( )
اگر روزه دار قبل از ظهر مسافرت کند روزه اش درست است
مسافری که نمازهای چهاررکعتی را کامل می خواند نباید روزه بگیرد
کسی که به خاطر مسافرت نتوانسته روزه بگیرد بعد از ماه رمضان قضای آن را به جا می آورد
عید ما مسلمانان روزی است که فقیران نیز ......... و ............ شوند
برای روزهای عیدقربان و عید فطر چه اعمالی را پیشنهاد می کنید ( برای هرکدام یک مورد )
آیا برای رسیدن به موفقیت فقط تلاش و کوشش کافی است ؟ چرا
چرا به بعضی از شهدا شهدای گمنام می گویند
از شهدا چه درس هایی می توانیم بگیریم
اگر از فرصت های زندگی به خوبی استفاده نکنیم چه نتایجی را به دنبال خواهد داشت
چرا امام سجاد(ع) در مسافرت ها خویشاوندی اش را با پیامبر پنهان می کرد
مطابق آیه ی 33 سوره ی احزاب خداوند اراده کرده که همه ی پلیدی ها و ناپاکی ها را از ............. دور سازد
بهترین راه هدایت چیست
هدف از کارهای بد یزید چه بود
در سال ............ هجری قمری معاویه از دنیا رفت و فرزندش ............ به حکومت رسید
براساس مفهوم ایه ی 29 سوره ی فتح در جاهای خالی کلمات مناسب قرار دهید
محمد رسول خدا و یارانش در برابر دشمنان کافر ............. و با یکدیگر .............
یکی از وظایف دینی ما مسلمانان .............. است
بسیاری از ایات قران درباره ی ............. است
هرکس ذره ای کار نیک کند ............ ان را خواهد دید و هر کس ............. کار بد کند نتیجه ان را خواهد دید
چیامبر درباره ی مردی که دو ایه ی سوره زلزال را اموخته بود چه فرمود
خداوند در پاسخ به افرادی که نسبت به قیات شک دارند چه می فرماید
امام مهدی(عج) پس از آن چهار نفری که برای ارتباط خود برگزیدند چه کسانی را جانشین خود قرار داده است
در چه زمانی امام زمان ظهور می کند
در زمان حاضر چه کسانی به عنوان جانشینان امام مهدی(عج) شناخته می شوند
ولی فقیه برای اداره ی امور جامعه چه شرایطی باید داشته باشد
آیه ی ( وقولو للناس حسنا ) اشاره به کدام دستور رفتاری قرآن دارد
مصداق آیه ی انما النجوی من الشیطان چیست
نمونه سوالات درس هدیه آسمان
بعد از پیشنهاد مشرکان برای پذیرش اسلام کدام سوره نازل شد
کوثر فلق توحید کافرون
پادشاه زمان امام کاظم(ع) چه نام داشت
نمرود هشام بن عبدالملک هارون مامون
این سخن از کیست « خداوند کسی را که با ترش رویی با دیگران دیدار کند دشمن میدارد
پیامبر اکرم(ص) امام موسی کاظم(ع) امام رضا (ع) امام زمان عج
کسانی که به قیامت شک دارند کدام صفت خدا را نادیده می گیرند
قدرت مغفرت یکتایی رحمت
بهترین راه هدایت چیست
امر به معروف نهی از منکر تولی و تبری معرفی الگوهای برتر
طبق فرموده ی پیامبر بالاترین نیکی کدام است
علم اندوزی قرآن خواندن شهادت در راه خدا عبادت کردن
پاسخ صحیح یا غلط را با علامت × مشخص کنید
در حضور دیگران در گوشی صحبت کردن اشکالی ندارد ص غ
علی هنگامی که دوستش با او سخن می گوید سخنش را قطع نمی کند ص غ
از کارهای پسندیده احترام گذاشتن به بزرگترهاست ص غ
محمد 20 کیلومتر از منزلشان دور شده است اوباید نمازش را شکسته بخواند ص غ
جاهای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید
حضرت معصومه (س) دختر .............. است
امام حسن (ع) با نقشه های ............ به شهادت رسید
پس از دوره ی نوجوانی دوره ی ........................ فرا می رسد
به دنیای پس از مرگ ............... می گویند
برای شناخت وظایف دینی باید به ................... مراجعه کنیم
به سوالات زیر پاسخ دهید
خداوند در قرآن چه کسی را پدر خداپرستان معرفی کرده است
با تفکر درباره ی هماهنگی و نظم در پدیده های این جهان چه نتیجه ای می گیریم
یاد قیامت انسان را از انجام چه کارهایی باز می دارد دو مورد بنویسید
امام حسین درباره ی هدف خود از قیامش چه فرموده است
برای این که یک دانش آموز نمونه شوید چه ویژگی هایی باید داشته باشید سه مورد
سه امام زاده ی معروف ایران را بنویسید
در مورد دانش آموز حسین فهمیده هرچه می دانید بنویسید
برای حفظ سلامتی خود چه کارهایی را پیشنهاد می کنید دو مورد
تولی و تبری یعنی چه؟ توضیح دهید
پاسخ درست را با علامت × مشخص کنید
این سخن از کیست « فرصت ها مانند ابر می گذرند از فرصت ها به خوبی استفاده کنید»
امام حسین(ع) امام حسن(ع) پیامبر(ص) امام علی(ع)
کدام مورد همانند نماز یکی از واجبات دین است وباید آن را رعایت کرد
حجاب سرزدن به اقوام رفتن به سفر موارد 1و2
ارتش صدام در چه تاریخی با حمایت دولت های زورگوی ستمگر به ایران اسلامی حمله کرد
22 بهمن 1361 13 آبان 1359 31 شهریور 1359 31 شهریور 1361
حضرت عبدالعظیم حسنی از نوادگان کیست
امام حسین(ع) امام حسن عسگری(ع) امام حسن(ع) امام موسی کاظم(ع)
در جاهای خالی کلمه های مناسب بنویسید
حضرت مهدی(عج) در سحرگاه نیمه ی ................ به دنیا آمدند
زندگی در دنیا ............... است و روزی به پایان می رسد اما زندگی در جهان آخرت ................. است
احترام گذاشتن به سالمندان مانند احترام گذاشتن به .............. است
در هنگام مسافرت یک فرد روزه دار باید ............... حرکت کند تا روزه اش صحیح باشد
درست یا نادرست بودن عبارت های زیر را با علامت × مشخص کنید
پیامبر و اهل بیت ایشان الگوهای برتر انسان های نمونه هستند ص غ
هرکس مرگ ستمگران را دوست بدارد در آتش دوزخ جای خواهد داشت ص غ
امام پنجم امام صادق(ع) است
علی بیست و هفت کیلومتر از منزلشان دور شده است او باید نمازش را شکسته بخواند ص غ
جمله های سمت راست را به گزینه های درست سمت چب وصل کنید
احکام محرم و نامحرمی را باید از این سن رعایت کنیم حضرت مهدی(عج)
همه ی مسلمانان منتظر آمدنش هستند امام رضا(ع)
ما برای زیارت ایشان به مشهد مقدس می رویم حضرت ابراهیم(ع)
« پدر مؤمنان » لقب اوست سن تکلیف
به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید
معصومه یعنی چه ؟
خواهر و برادر نسبت به هم چه حکمی دارند
نام دیگر روز دانش آموز است
خداوند در کدام سوره ها از قیامت یاد کرده است ( دو مورد)
امامان ما در مورد امانت چگونه عمل می کردند
به سوالات زیر پاسخ کامل دهید
هنگام صحبت کردن با دیگران باید چه مواردی را رعایت کنیم
دو نتیجه ی استفاده ی درست از فرصت ها را بنویسید
کسی که به علت مسافرت نتوانسته است روزه بگیرد باید چه کار کند
آیا زندگی با مرگ پایان می یابد توضیح دهید
به نظر شما اگر دو یا چند خدا جهان را اداره می کردند چه اتفاقی می افتاد
چرا امام حسن عسگری (ع) خبر تولد حضرت مهدی (عج) را غیر از تعداد اندکی از یارانش به کس دیگری اعلام نکرد
مؤفق باشید
نمونه سوالات علوم نوبت دوم
2- پاسخ یا پاسخ های احتمالی به مسئله ی موجود را نظریه می گویند ص غ
3- تفسیر کردن قبل از انجام آزمایش صورت می گیرد ص غ
4- آزمایش برای اطمینان از درستی یا نادرستی فرضیه انجام می شود ص غ
5- به نظر علی پخش شدن بوی غذا در فضای خانه به علت جنبش مولکول های گاز است این گفته مربوط به کدام مورد زیر است ؟
الف) مشاهده ب) نظریه ج) فرضیه سازی د) آزمایش
فرزندانمان را به مشاهده ی دقیق و .............. از رویدادهای روزمره تشویق کنیم
برای اطمینان از درستی یا نادرستی فرضیه ................ انجام می شود
بازیافت باعث کاهش استفاده از مواد خام طبیعی می شود ص غ
افزودن آب اکسیژنه به خمیر کاغذ نوعی تغییر فیزیکی می باشد
آب اکسیژنه را باید در جای تاریک نگهداری کرد
بیشتر مواد و وسایلی که امروزه از آن ها استفاده می کنیم به طور طبیعی یافت می شود
موادی مانند کاغذ جزء مواد طبیعی می باشند
موادی که در طبیعت یافت می شوند را ............. می گویند
کاغذ یکی از مواد ........... است که ماده اصلی و خام مورد نیاز برای ساخت ان ...........است
از جایگزین های چوب برای ساخت کاغذ می توان از ............. و .......... نام برد
موادی که از تغییر مواد طبیعی به دست می آید مواد ........... نامیده می شود
جهت تهیه ی کاغذ ضد آب از ............. استفاده می شود
اگر قاشق آهنی روی قاشق چوبی خط بیاندازد قاشق چوبی محکم تر است ص غ
قطعه های چوبی از قطعه های پلاستیکی سنگین تر می باشند ص غ
جوهر نمک بر روی سنگ مرمر اثر خوردگی دارد
آلومینیم فلزی است سمی که باید از تماس طولانی مدت با آن پرهیز کرد
سنگینی یک مکعب آهنی به ابعاد 5×4×3 از مکعبی به همین ابعاد از جنس چوب .......... است
در مرحله ی تهیه ی خمیر کاغذ علاوه بر آب اکسیژنه از ........... نیز استفاده می شود
از لمس بو و مزه کردن اسیدهای .......... جدا خودداری کنید
خداوند در قرآن می فرماید ............ را که در آن قدرت و استحکام و منافعی برای مردم است فرو فرستادیم
برای خشک کردن خمیر کاغذ و تبدیل آن به ورقه های نازک کاغذ از .............. استفاده می شود
فلز .......... یکی از موادی می باشد که در تولید وسایل لازم برای ساخت کاغذ به کار می رود
سرعت حرکت امواج لرزه ای در هسته ی خارجی بیشتر از سنگ کره می باشد ص غ
عمق خمیرکره در حدود 350 کیلومتر است ص غ
قسمت خمیری شکل گوشته که در زیر سنگ کره است خمیرکره نام دارد ص غ
میز چوبی از میز آهنی لرزش ها را سریع تر انتقال می دهند
بیشترین اطلاعات ما از ساختار درون زمین از چه راهی به دست می آید
منشا بیشتر آتشفشان ها و زمین لرزه ها مربوط به کدام لایه زمین می باشد
سفر واقعی به درون زمین به کمک ........... انجام می شود
امواج لرزه ای درون زمین از سنگ های سخت و متراکم ........... عبور می کند
گوشته ی زیرین از زیر خمیر کره تا ابتدای ............. ادامه دارد
برداشت خود را از تصویر پایین صفحه ی 34 بیان کنید ( سنگ کره بر روی خمیر کره حرکت می کند )
قسمت های مختلف یک مخروط آتشفشان را در شکل صفحه ی 41 نام گذاری کنید
از .......... به علت سبکی به عنوان مصالح در سقف ساختمان استفاده می شود
علت ایجاد زمین لرزه چیست
انرژی نورانی خورشید در غذاهایی که گیاهان می سازند به صورت انرژی ............ ذخیره می شود
دانشمندان معتقدند بخش عمده ای از انرژی که ما صرف می کنیم توسط .............. تامین می شود
هرچه ارتفاع یک جسم از سطح زمین بیشتر باشد انرژی ذخیره گرانشی آن ........... است
موارد مربوطه را به هم وصل کنید
دانه ی نشاسته دار تخمه ی آفتابگردان
دانه ی روغن دار نارگیل
ساقه ی نشاسته دار گندم
میوه ی نشاسته دار سیب زمینی
میوه ی روغن دار موز
چگونه می توانید با انجام یک آزمایش ثابت کنید که برگ دارای نشاسته است
توضیح دهید گیاهان چگونه باعث کاهش آلودگی هوا می شود
در عمل فتوسنتز گیاه به چه چیزی نیاز دارد
نمونه سوالات علوم
-حالت جامد دارد واز آهن و نیکل تشکیل شده است خمیر کره
-حالت مذاب دارد هسته داخلی
در عمق حدود ۱۰۰ تا ۳۵۰ کیلومتری واقع شده است گوشته زیرین
-بر روی بخش زیرین حرکت می کند هسته داخلی
- تا عمق حدود ۲۹۰۰ کیلومتری ادامه دارد سنگ گره
شکل صفحه ۳۲ ( شکل پایین صفحه ) یا سوال می اید با توجه به شکل نوع حرکت ورقه ها را مشخص کنید یا با توجه به انواع حرکت ورقه ها جهت فلش ها را روی شکل مشخص کنید
با توجه به شکل صفحه ۳۲ ( شکل لایه های مختلف زمین ) به سوالات زیر پاسخ دهید
- حالت مواد در نقاط ( الف : سنگ کره ب: خمیر کره ج: گوشته زیرین د : هسته خارجی )
- نام لایه ها در نقاط ( الف ب ج د ه ) را بنویسید
سرعت امواج لرزه ای در لایه ی ............ کمترین مقدار را دارد
- لایه ............. بر روی لایه ی .............. حرکت می کند
این تقسیم بندی لایه های زمین بر چه اساسی انجام شده است
ایمان تخم مرغ آب پز را در میان انگشتان خود قرار داده وبه آن فشار وارد می کند و عرفان همین کار را با تخم مرغ آب پز بدون پوست انجام می دهد به نظر شما از این آزمایش چه نتیجه ای حاصل می شود؟
هر کدام از انها مشابه چه بخشی از ساختمان زمین عکس العمل نشان می دهد
مواد زیر را بر اساس سرعت عبور امواج زمین لرزه از زیاد به کم مرتب کنید
گل - آب - آجر- تیرآهن- چوب- چوب پنبه
حرکت ورقه های سنگ کره شبیه کدام یک از تصاویر زیر است ؟ چرا ؟
تصاویر : ۱- ماشینی که بر روی سطح زمین به طرف جلو حرکت می کند ۲- قایقی که بر روی سطح مواج آب حرکت می کند
مخمر چیست وچگونه زیاد می شود
۲ موجود زنده را نام ببرید که می توانند از خود برق تولید کنند وبه این وسیله دشمن را از خود دور کنند
توضیح دهید که قارچ چگونه به بهبود و تقویت خاک کمک می کند
چرا تنوع گیاهان در جنگل های کاج کم است
انگل های درون دهان کروکودیل چگونه از بین می روند
تفاوت محیط طبیعی و محیطی که انسان می سازد را بنویسید
فتوسنتز چیست
تبدیل انرژی در سرازیر شدن اب از بالای ابشار چگونه انجام می شود
چگونه در بعضی جاها ازفاضلاب برای ابیاری درختان و فضاهای سبز استفاده می کنند
پادتن از چه چیزی ترشح می شود و کار ان چیست
چرا آنتی بیوتیک را باید در همان ساعت و به همان تعداد که دکتر گفته خورد
تفاوت سرماخوردگی و آنفلوآنزا چیست
بیماری واگیر و عامل ایجاد آن چیست
به چه درخت هایی بومی گفته می شود
چرا به بعضی از گلبول های سفید بیگانه خوار گفته می شود
به چه جانورانی ناقل بیماری می گویند
چگونه می توانیم دندان های سالمی داشته باشیم
چه افرادی در معرض خطر بیماری فشار خون قرار دارند
تغییر زیستگاه جانداران چه تاثیری بر زندگی آن ها دارد
اصطلاح سلول به چه معناست
برای فتوسنتز گیاه به چه موادی نیاز دارد
چه موادی در گیاه ساخته می شود
با توجه به شبکه ی غذایی زیر به موارد خواسته شده پاسخ دهید ( این دو زنجیره ی غذایی است که یک شبکه ی غذایی را ایجاد کرده اند گیاه به گوسفند و خرگوش وگرگ به گوسفند خرگوش متصل است )
گیاه - گوسفند - گرگ -
گیاه - خرگوش - گرگ
در این شبکه ی غذایی چند زنجیره ی غذایی وجود دارد / آن ها را بنویسید
در این شبکه ی غذایی کدام جانور رقیب گوسفند است دلیل خود را بنویسید
اگر خرگوش از این شبکه حذف شود امکان زنده ماندن گرگ بیشتر می شود یا کمتر ؟ چرا ؟
موفق باشید
نمونه سوالات انشا نوبت دوم
مارا یادگاری ده از علم خویش
وصیت کنم شما را
با استفاده از کلمات زیر یک بند بنویسید
لغات - فرهنگ نامه - معاصر ایران - دانشمند ایرانی
با هردسته از کلمات زیر طوری جمله بنویسید که آرایه تشبیه در آن نمایان شود
( خلیج فارس - نگین ) ( وطن - چراغ روشن ) ( مادر - آفتاب سوزان )
به بیت زیر توجه کنید وبه مواردخواسته شده پاسخ دهید
برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتری است معرفت گردگار
الف) بیت را به زبان ساده بنویسید
ب) کلمات هم قافیه را در بیت بالا پیدا کنید وبنویسید
در عبارت زیر ترکیب وصفی و ترکیب اضافی را مشخص کنید
نسیم بهار با شادی گل های زیبا را نوازش می کند
برداشت خود را از ضرب المثل مشک آن است که ببوید نه آن که عطار بگوید در یک بند بنویسید
از بین کلمات داده شده دو کلمه ی مخالف دو کلمه ی هم خانواده و دو کلمه ی مترادف پیدا کنید و بنویسید
محنت - تعدیل - دشمن- معتدل- رنج- دوست
کلمات زیر را با (مند- انگیز- گزار- گی- ) ترکیب کنید و کلمه ی جدید بنویسید
دل....... سپاس........ دانش.......... زنده ........
از پنجره ی کلاس به بیرون نگاه کنید و آن چه را که می بینید و می شنوید در یک بند بنویسید
در مصراع ً سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز ( منادا و نشانه ی ندا ) را پیدا کنید
به تناسب واژه ی داخل کمانک جمله را دوباره بنویسید
مردمان تا زنده اند از دوستان ناگزیرند ( ما ) ........................................................
کدام کلمه جمع نیست ؟یزدان - مردان- معلمان- پاکیزگان
در جمله ی زیر نهاد - مفعول - و فعل کدام است
باران برگ ها را شست
متن زیر را تا دو سطر ادامه دهید
من یک درخت هستم .................................................................................
یکی از موضوعات زیر را انتخاب کنید و ۱۰ سطر انشا بنویسید
اگر می توانستید با یک گل صحبت کنید چه چیزهایی به او می گفتید. گفت و گوی خود را با گل بنویسید
گزارشی از ان چه در هفته ی گذشته برای شما اتفاق افتاده بنویسید
چه کار کنیم تا جامعه ای سالم و خوب داشته باشیم
بیت زیر را به زبان فارسی بنویسید
خیز و غنیمت شمار جنبش باد ربیع ناله ی موزون مرغ بوی خوش لاله زار
با کلمات زیر یک متن در چند سطر بنویسید
معرفت ٫هوشیار٫ نعمت ٫ خلق ٫ بهار ٫ نادانی
کلمات مرتبط با کلمات زیر را بنویسید ( درس اول صفحه ۱۵ )
گل بهشت
با نثر ساده وروان زیبایی های خلقت را در یک بند شرح دهید
کدام یک از کلمات زیر مفرد است ؟
۱) آفریده ها ۲) درختان ۳) کبوتران ۴) ااژدها
با کلمات زیر جمله بساز ید
هنگام سحر رعایت اخلاق
اداب نیک زیبایی های آفرینش
عملکرد مفید
کلمات هم خانواده را پیدا کنید در یک خانه بنویسید و حروف مشترک را بنویسید
شرافت- شاهد- مشهد- شریف- مشرف- شهید- شهادت- اشرف-
کدام یک از آفریده های خلقت و طبیعت را بیشتر دوست داری با او گفت و گو کنید و گفت و گوی خود را در یک بند بنویسید
ضرب المثل از تو حرکت از خدا برکت را دریک بند توضیح دهید
با ترکیب زیبایی های آفرینش یک جمله پرسشی و یک جمله عاطفی بنویسید
با ترکیب آداب نیک یک جمله ی امری و یک جمله ی خبری بنویسید
صفحه ی ۲۴ - ۲۶ - ۵۸ - ۱۷ کتاب بنویسیم
درکدام گزینه مبالغه وجود ندارد
زمین بنده و چرخ یار من است سر تاجداران شکار من است
دل شیر نر دارد و زور پیل دو دستش به کردار در یای نیل
زبهر نیایش سر و تن بشست یکی پاک جای پرستش نجست
خروشید و جوشید و برکند خاک زسمش زمین شد همه چاک چاک
در کدام جمله کنایه به کار نرفته است
من همیشه خواب می بینم ۲) او از انجام کار شانه خالی کرد
۳) آدم گستاخ پا تو کفش همه می کند ۴) شخص زرنگ دم به تله نمی دهد
با هردسته از کلمات زیر یک جمله ی مبالغه آمیز بنویسید
رود - خون دریا - علم
در بیت زیر چه آرایه ی ادبی به کار رفته است
زورزش میاسای و کوشنده باش که بنیاد گیتی به ورزندگی است
در بیت : گریه دل را آبیاری می کند خنده یعنی اینکه دل ها زنده است
چه آرایه ادبی به کار رفته است
در عبارت ( در خانه او همیشه باز است )
معنای نزدیک و آشکار و معنی دور یا دوم جمله را بنویسید
متن زیر را خوب بخوانید و بگویید در آن از چه حواسی استفاده شده است
به پوست صورتش دست کشیدم نرم و لطیف بود مثل مخمل لپهای گلی اش از لای روسری سفیدش که دور گردنش گره زده بودند بیرون زده بود روسری را سفت بسته بود که سرما نخورد یواش دماغم را لای گردنش فرو بردم چه بویی داشت بوی ......
۱) لمس کردن- دیدن - بوییدن ۲) چشیدن - بوییدن - دیدن
۳) لمس کردن- بوییدن - دیدن ۴) دیدن- بوییدن- چشیدن
صفحه ی ۳۲ - ۳۴- ۳۸- ۴۱ - ۴۴- ۴۸ از کتاب بنویسیم
موفق باشید
نمونه سوالات املا نوبت دوم
با توجه به معنی صحیح ترین گزینه را انتخاب کن
خان: سفره خوان : سفره
در متن زیر چهار کلمه که به نظر شما دارای ارزش املایی است را پیدا کنید و دور آن ها را خط بکشید
دهخدا در همان زمان به فرا گرفتن زبان فرانسوی ................... را تکمیل کرد. لغت نامه مفصل ترین ............ است
صفحه 46 سوال 2 صفحه 54 سوال 3 ( دونده، برنده، زنده، راننده ) + گی
صفحه 35 سوال 1 صفحه 40 سوال 1 و2
کدام گروه از کلمات هم خانواده نیست
1) جماعت - جمع- جامعه 2) قطع- قاطع - مقطع 3) جماعت- جمع - جامعه
4) حفظ- حظ - فیض
متن زیر را بخوانید و درست کلمات را در پایین متن املا به ترتیب بنویسید.
اول دست و دهن ............ و لغمه ............ بلکه عتدال ............ وبه تعام ........ و تعام .......... و نگذیند. بل ......... طعللی ............ فارق شوند
کدام یک از گزینه ها از نظر املایی صحیح نیست
1) طرز تفکر : شیوه فکر کردن ب) سلاطین : پادشاهان 3) محنت : رنج 4) تسلی : آرامش دادن
موصوف و صفت را مشخص کنید
فصل تابستان - دانشمندان بزرگ - ماده ی خام - خوی نیک
کلمه ای که غلط نوشته شده را مشخص کنید
1) مذلت : خواری 2) سعب: دشوار 3) نبوغ: ذکاوت 4) صخره : سنگ بزرگ
با توجه به واژگان زیر معنی مناسب خط بکشید
1) ادبار ( روزگار- تیره بختی ) 2) مشقت ( دلسوز- سختی )
3) سلیم ( ساده دل- پادشاه ) 4) ساحت ( حیاط- مقدس )
جاهای خالی را با توجه به معنای داده شده کامل کنید
1) ا .... لی : همیشگی 2) ت ..... لی : آرامش دادن 3) ت ...... رض : دست درازی کردن
4) ص .... ب : دشوار
در متن زیر کلمه های مشخص شده را با حروف مناسب کامل کنید
آفتاب در ...... ال غروب بود ......طار می خواست برود از کتاب هایی که به ....مراه داشت یکی را برداشت. بالای ....فحه ی اول چیزی نوشت وآن را به محمد داد
نمونه سوالات املای نوبت دوم
ا) اندیشه قوی 2) توان مرد 3) انتخاب دوست 4) درس مشاورت
عمر گرانمایه چه نوع ترکیبی است؟ گزینه 2
1) مضاف و مضاف الیه 2) موصوف و صفت 3) ترکیب قیدی 4) حرف اضافه و متتم
کلمه غیر هم خانواده کدام است؟ گزینه 4
1)املاک 2) ملک 3) مالک 4) کلام
کدام واژه هم خانواده ی بقیه نیست؟ گزینه 2
1) عازم 2) زعیم ( رهبر ) 3) عزم 4) عزیمت
کدام واژه مناسب نیست (طالب، طبل، مطلوب، طلب) گزینه 3
1) طلب 2) مطلوب 3) طبل 4) طالب
نهاد در مصراع بیت اول بیت زیر کدام است؟ گزینه 4
رشته ای در گردنم افکنده دوست می برد آنجا که خاطر خواه اوست
1) رشته ای 2) گردنم 3) افکنده 4) دوست
بیت زیر چند جمله دارد؟ گزینه 3
فارسی را پاس می داریم ، زیرا گفته اند قدر زر ، زرگر شناسد ، قدر گوهر گوهری
1) 2 جمله 2) 3 جمله 3) 4 جمله 4) 5 جمله
عبارت مقابل چند جمله دارد الهی، مرا آن ده که آن به گزینه 3
1) یک 2) دو 3) سه 4) چهار
چهار کلمه هم قافیه با داستان بنویسید
داستان :
کلمات زیر را جمع ببندید
صوت: رسم: قبیله: گذشته
مفرد کلمات زیر را بنویسید
علما: گذشتگان: صنایع: زوایا :
از نظر املایی کدام نادرست است گزینه ا
1) سرمایه گزار 2) کارگزار 3) نمازگزار 4) سپاسگزار
کدام کلمه جمع نیست گزینه 3
1) فواید 2) مطبوعات 3) صبحگاهان 4) گنجشکان
در بیت زیر کدام کلمه (نهاد فاعلی ) نیست گزینه 4
1) این 2) شیخ 3) درخت علم 4) علیم
کدام فعل متعدی است گزینه 3
1) نشسته اند 2) آمدید 3) دیده ام 4) پریدند
کدام گزینه کنایه نیست گزینه 1
1) با یک گل بهار نمی شود 2) هنوز دهانش بوی شیر می دهد 3) فلانی ریش سفید محله است 4) جای سوزن انداختن نیست
آدرس نمونه متن املای نوبت دوم
صفحه ۲۴ از هر کلمه یا واژه تا یک شکل نوشتن دارد
صفحه ۲۷ پاراگراف اول از شاید تا دشواری ها است
صفحه ۴۳ پاراگراف اول از اول تا بر خوان نشیند اعتدال نگاه دارد تا نگزیند
صفحه ۵۲ پاراگراف اخر از مشورت ناکردن تا نیکو نیاید
صفحه ۹۵ پاراگراف اخر صاحب ان تا تکبیر گوید
صفحه ۹۸ از مردمان را عیب تا مردم باشد
فقط کسانی که خیلی باهوش و تیزبین هستند می تونن شکل ششم را حدس بزنن ....(راستی شما میتونین؟)

شگفتی های آفرینش

























>




.
آرایه های ادبی
پاسخنامه آزمون جامع 1
17) 2 18) 3 19) 2 20) 4 21) 3 22) 1 23) 1 24) 4 25) 3 26) 1 27) 3 28) 3 29) 4 30) 2 31) 1 32) 2 33) 4 35) 2 36) 3 37) 3 38) 1 39) 1 40) 4 41) 2 42) 1 43) 4 44) 3 45) 1 46) 4 47) 1
48) 1 49) 4 50) 3
پاسخنامه آزمون جامع 2
برنامه امتحانات هماهنگ پایه ی ششم ابتدایی خردادماه 92
| روز | تاریخ | نام درس |
| چهارشنبه | 92/3/1 | قرآن شفاهی |
| شنبه | 92/3/4 | ریاضی |
| یکشنبه | 92/3/5 | املا فارسی |
| دوشنبه | 92/3/6 | انشا فارسی |
| چهارشنبه | 92/3/8 | اجتماعی |
| شنبه | 92/3/11 | علوم تجربی |
| دوشنبه | 92/3/13 | تعلیمات دینی واخلاق |
گزیده ای از مناظر زیبای جهان
آبشار آنجل بعنوان بلندترین آبشار جهان، ونزوئلا
تاج محل، هندوستان
برج پیزا، ایتالیا
سن پترزبورگ، روسیه
مجسمه های جزیره ایستر، شیلی
منهتن، نیویورک
پل گلدن گیت، سان فرانسیسکو
قلعه Neuschwanstein، آلمان
برایس کانیون در زمستان، یوتای آمریکا
تهران، ایران
پرواز بالون ها بر فراز معابد باگان، پاگودا
شهر باستانی اینکا، ماچو پیچو
قله اورست، هیمالیا
یکی از آبشارها ایسلند
شکل ها و خطوط در صحرای نازکا. امریکای جنوبی، پرو
هنگ کنگ
اهرام مصر، جیزه
دوبی، امارات متحده عربی
هالیوود، ایالات متحده آمریکا
دهانه آتشفشان Grimsvotn، ایسلند
مسکو، نمایش از بلندترین برج اروپا
ریودوژانیرو، برزیل
آبشار Iguazu، برزیل و آرژانتین
تخته سنگ های Moeraki، نیوزیلند
سنتموریتس، کوه های آلپ سوئیس
برنامه ی امتحان مستمری نوبت دوم پایه ششم
| روز | تاریخ | نام درس | ردیف |
| یکشنبه | 92/02/08 | هدیه ها(درس 10 تا 17) | 1 |
| سه شنبه | 92/02/10 | فارسی(درس 9 تا 17) | 2 |
| شنبه | 92/02/14 | علوم(درس 6 تا 13) | 3 |
| یکشنبه | 92/02/15 | هدیه ها(درس 1 تا 9 ) | 4 |
| سه شنبه | 92/02/17 | فارسی(درس 1 تا 7 ) | 5 |
| یکشنبه | 92/02/22 | علوم(درس 1 تا 7 ) | 6 |
فرمول های ریاضی ششم (ویژه تیزهوشان)
فرمولها و راهنمای ریاضی ششم ابتدایی
1-هرگاه چند نقطهی متمایز(جدا از هم)،بر روی یک خط راست باشند تعداد پاره خط ها از فرمول زیر به دست می آید.
2 ÷ (تعداد فاصله ها × تعداد نقطه ها ) = تعداد پاره خط ها
توجه : تعداد فاصلهها همیشه یکی کمتر از تعداد نقطهها است.
2-هرگاه چند نقطهی متمایز،بر روی خط راست باشند، تعداد نیم خطها از فرمول زیر،به دست می آید.
2 × تعداد نقطهها = تعداد نیم خطها
3-هرگاه چند نقطهی متمایز، برروی یک نیم خط باشند،تعداد نیم خطها مانند مثال زیر به دست میآید.
مثال: برروی یک نیم خط،هفت نقطهی متمایز وجود دارد چند نیم خط،در شکل وجود دارد؟
پس (8 = 1 + 7 ) نقطه داریم یعنی 8 نیم خط خواهیم داشت.
4- هرگاه چند نقطهی متمایز، برروی یک پاره خط باشند نیم خطی، درشکل وجود ندارد.
برش و قسمت:
وقتی می خواهیم یک قطعه یا جسمی رشته مانند را به قسمت های مساوی ویا نامساوی تقسیم کنیم همیشه تعداد قسمتها یکی بیشتر از تعداد برشها است.
مثال: یک آهنگر , میله ای به طول 12 متر را به چهار قسمت تقسیم کرد او برای این کار چند برش زده است؟
برش 3 = 1 – 4 (قسمت)
مجموع و اختلاف:
هرگاه مجموع دو عدد و اختلاف آن دو عدد را به ما بدهند و آن دو عدد را از ما بخواهند، از دو راه زیر به دست میآید.
1-اگر مجموع واختلاف را از هم کم کرده،بر2 تقسیم کنیم عدد کوچکتر به دست میآید.
2- اگر مجموع واختلاف را با هم جمع کرده،بر2 تقسیم کنیم عدد بزرگتربه دست میآید.
تعداد یک رقم در یک مجموعهی اعداد متوالی
1-از عدد1 تا 99 از همهی رقمها 20 تا داریم به جز رقم(صفر)،که از آن 9 تا داریم.
2-از عدد 100تا 199 از همهی رقمها 20تا داریم به جز رقم(یک)،که از آن 120 تا داریم.
3- از عدد 200تا 299 از همهی رقمها 20تا داریم به جز رقم(دو)،که از آن 120 تا داریم و ...
تعداد اعداد
در مجموعه اعداد طبیعی (از یک شروع میشود)تعداد اعداد یک رقمی9 تا،اعداد دو رقمی 90تا،اعداد سه رقمی 900تا،اعداد چهاررقمی 9000 تاو... می باشد.
تعیین تعداد عددهای صحیح یک مجموعهی اعداد متوالی
1-اگر تعداداعداد،از عدد اولی تا عدد آخری مورد نظر باشد از فرمول زیر،استفاده میشود.
1 + (عدد اولی – عدد آخری) = تعداد اعداد
مثال: از عدد27 تا عدد 1027 چند عدد صحیح (عددی که کسری و اعشاری نباشد) وجود دارد؟
تعداد اعداد 1001 = 1+(27 – 1027 )
2-اگر تعداد اعداد،بین دو عدد اولی و آخری مورد نظر باشد از فرمول زیر،استفاده میشود.
1 – ( عدد اولی – عدد آخری) = تعداد اعداد
3- اگر تعداد اعداد زوج و یا فرد یک مجموعهی اعداد متوالی مورد نظر باشد از فرمولهای زیر استفاده میشود.
1+ 2÷(کوچکترین عدد زوج – بزرگترین عدد زوج) = تعداد اعداد زوج
1 + 2÷(کوچکترین عدد فرد – بزرگترین عدد فرد) = تعداد اعداد فرد
مثال: از عدد 45تا 158چند عدد زوج وچند عدد فرد وجود دارد؟
57= 1 + 2 ÷ (46 – 158 ) = تعداد اعداد زوج
57 = 1 + 2 ÷ ( 45 – 157 )= تعداد اعداد فرد
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
مجموع اعداد صحیح متوالی
1-برای محاسبهی مجموع اعداد صحیح متوالی،از فرمول زیر استفاده میشود.
2 ÷ (تعداد اعداد × مجموع عدد اولی وعدد آخری ) = مجموع اعداد صحیح متوالی
مثال: محموع اعداد صحیح از 1 تا 100 را به دست آورید؟
مجموع اعداد 5050 = 2 ÷ 100( × (100 + 1 ))
2- برای محاسبه مجموع اعداد صحیح فرد متوالی که از عدد(یک) شروع
میشوندویا مجموع اعداد صحیح زوج متوالیکهازعدد(دو)شروع میشوند
علاوه بر فرمول قبلی،میتوانیم از فرمول های زیر استفاده کنیم.
تعداد اعداد × تعداد اعداد = مجموع اعداد صحیح فرد متوالی
(1 + تعداد اعداد) × تعداد اعداد = مجموع اعداد صحیح زوج متوالی
مثال: مجموع اعداد صحیح زوج و مجموع اعداد صحیح فرد متوالی از 1 تا100 را به دست آورید؟
از 1 تا 100 ، 50تا فرد و 50 تا زوج هستند.
2500 = 50 × 50 = تعداد اعداد صحیح فرد متوالی
2550 = 51 × 50 = تعداد اعداد صحیح زوج متوالی
عدد وسطی
هرگاه مجموع چند عدد صحیح متوالی (با فاصله های یکسان) را بدهند و آن اعداد را بخواهند ،مجموع آن اعداد را بر تعدادشان تقسیم کرده،عدد وسطی به دست میآید.
1- اگر تعداد اعدادفرد باشد مانندمثال زیر عمل،می کنیم.
مثال: مجموع 5 عدد صحیح متوالی 75 میباشدکوچکترین عدد را به دست آورید؟
عدد وسطی 15 = 5 ÷ 75
75 = 17 + 16 + 15 + 14 + 13
2- اگر تعداد اعداد زوج باشد مانند مثال زیر عمل می کنیم.
مثال: مجموع 6 عدد صحیح فرد متوالی 96 می باشد یزرگ ترین عدد را به دست آورید؟
عدد وسطی 16 = 6 ÷ 96
رقم یکان
1- هرگاه چند عدد زوج را با هم جمع کنیم رقم یکان حاصل جمع،حتماً زوج خواهد شد.
2- هرگاه چند عدد فرد را با هم جمع کنیم رقم یکان حاصل جمع،ممکن است زوج باشد یا فرد.
اگر تعداد اعداد،فرد باشد رقم یکان حاصل جمع،فرد میشود و بلعکس
3-هرگاه عدد زوجی را هرچند بار در خودش ضرب کنیم رقم یکان حاصل ضرب،حتماً زوج خواهد بود.
کسر بین دو کسر
برای نوشتن کسر بین دو کسر،کافی است صورتها را با هم و مخرجها را نیز را باهم جمع کرد به مثال زیر توجه کنید.
سه کسر بین دو کسر نوشته شده است.
بخش پذیری
بخش پذیری بر 11 : از سمت چپ شروع می کنیم و ارقام را یکی در میان با هم جمع می کنیم و بعد حاصل را از هم کم میکنیم و حاصل تفریق را بر 11 تقسیم میکنیم،اگر باقی مانده صفر شود بر 11 بخش پذیر است.
مثال: آیا عدد 32121456 بر 11 بخشپذیر است؟
تقسیم کسرها:
تقسیم کسرها را به سه روش زیر، می توانیم انجام دهیم.
1- اگر مخرجها مساوی باشند از مخرجها صرف نظر کرده صورت کسر اول را بر صورت کسر دوم تقسیم میکنیم.
اما اگر مخرجها مساوی نباشند مخرج مشترک گرفته و مخرجها را مساوی میکنیم سپس صورت کسر اول را بر صورت کسر دوم تقسیم میکنیم.
2- کسر اول را نوشته، علامت تقسیم را به ضرب تبدیل کرده و سپس کسر دوم را معکوس می کنیم و عمل ضرب را انجام می دهیم.
3- دور در دور و نزدیک در نزدیک: از این روش، فقط در مواقعی که لازم باشد استفاده می کنیم.
نسبت و تناسب :
1- تناسب زمانی : در این نوع تناسب، زمان تغییری نمی کند.
مثال : اگر 4 پیراهن روی طناب در مدت زمان یک ساعت خشک شوند 8 پیراهن در همان شرایط در همان یک ساعت خشک می شود.
2- تناسب مستقیم : اگر قیمت یک تخم مرغ 100 تومان باشد 5 تخم مرغ 500 تومان می شود یعنی با افزایش تعداد تخم مرغ ها، قیمت خرید تخم مرغ ها نیز به همان نسبت افزایش می یابد.
3- تناسب معکوس : گاهی اوقات کمیت ها با هم نسبت عکس دارند یعنی هرچه یکی را زیاد کنیم به همان نسبت ، دیگری هم کم می شود. در این حالت می گوییم تناسب معکوس است. مثلاً اگر2 کارگر، کاری را در مدّت 6 روز انجام می دهند ،4 کارگر، همان کار را در مدت 3 روز انجام می دهند.
زاویهی بین دو عقربهی ساعت شمار و دقیقه شمار:
برای محاسیه زاویهی بین دو عقربهی ساعت شمار و دقیقه شمار ، مقدار ساعت را در عدد 30 ضرب کرده، مقدار دقیقه را در عدد5/5 ضرب کرده، عدد کوچک تر را از عدد بزرگ تر کم می کنیم. در صورتی که جواب به دست آمده از 180 درجه بیشتر باشد آن را از 360 کم می کنیم.
مثال: زاویه ای که دو عقربه ی ساعت شمار و دقیقه شمار در ساعت 1:50 می سازند چند درجه است؟
سنگ های اذرین
سنگهای آذرین

سنگ های آذرین
هرچه بیشتر به ژرفای زمین برویم، دما بالاتر می رود و در ژرفای زیاد به اندازه ای میرسد که برای ذوب شدن سنگها کافی است. با این همه، مواد درونی زمین به حالت مذاب نیستند. چون فشار زیادی که از لایههای بالایی بر لایههای زیرین وارد میشود، از ذوب شدن سنگها جلوگیری میکند. اما در جاهایی از ژرفای زمین که به دلیلی(برای نمونه، در پی جایهجایی ورقههای سنگ کره) از فشار کاسته میشود یا سنگهای سطحی زمین به زیر سطح فرو میروند، سنگها ذوب میشوند. هر جایی که سنگها ذوب شوند، مادهی مذاب، که ماگما نام دارد، به سوی بالا راه پیدا میکند و آرام آرام دمای آن کاهش مییابد و سنگهای آذرین را پدید میآورد.
ماگما ممکن است به بخشهای بالایی پوسته نفوذ کند یا از راه شکافها و سوراخها به سطح پوسته راه یابد. ماگمایی که از سطح پوسته بیرون نمیزند به آهستگی و طی سالها سرد میشود و سنگهای آذرین درونی را میسازد. به ماگمایی که از دهانهی آتشفشان بیرون میآید و به سطح زمین میرسد، گدازه میگویند. همهی حجم گدازهای که به سطح زمین میآید، به حالت مذاب نیست و قطعههای ذوب نشدهی سنگ و کانیهای بلوری را نیز در خود دارد. گدازه طی چند روز سرد میشود و سنگهای آذرین بیرونی را میسازد.
بررسی ترکیب شیمیایی سنگهای آذرین و گدازهی آتشفشانهای فعال، نشان داده است که ماگما یک ترکیب سیلیکاتی با اندکی اکسیدهای فلزی، بخار آب و مواد گازی است. سنگهای آذرین را بر پایهی درصد این مواد در سه گروهگرانیتی(اسیدی)، بازالتی(بازی) و آندزیتی(میانه) جای میدهند.
سنگهای آذرینی مانند ریولیت و داسیت را که محتوای سیلیس آنها بالاست، یعنی بیش از 63 درصد 2 SiO دارند، از گروه سنگهای آذرین اسیدی به شمار میآورند.
سنگهای آذرینی مانند آندزیت که بین 52 تا 63 درصد 2 SiO دارند، از سنگهای آذرین میانه و سنگهایی مانند بازالت و گابرو را که محتوای سیلیسی کمتری دارند، از سنگهای آذرین بازی هستند.
برخی از سنگهای آذرین، مانند پریدوتیت، را که محتوای سیلیسی آنها بسیار پایین است، فرابازی می دانند.
بافت سنگهای آذرین
زمینشناسان در بررسیهای صحرایی، که ابزارهای پیچیدهی آزمایشگاهی در دسترس نیست، از اندازه و آرایش بلورهای سنگ، که بافت سنگ نام دارد، برای توصیف سنگها بهره میگیرند. اصطلاح بافت سنگ هنگام بررسی سنگ زیر میکروسکوپ نیز به کار می رود.
بافت سنگ آذرین علاوه بر این که آن را از سنگها دیگر جدا میکند، ما را از درونی بودن یا بیرونی بودن آن و حتی ژرفایی که سنگ در آنجا از ماگما پدید آمده است، آگاه میسازد.

1. بافت نهانبلورین. بلورها را نمیتوان با چشم غیرمسلح دید. اگر بلورها به اندازهای کوچک باشند که فقط با میکروسکوپ پولاریزان دیده شوند، اصطلاح میکروکریستالین و اگر فقط با میکروسکوپ الکترونی یا پرتوهای ایکس شناسایی شوند، اصطلاح کریپتوکریستالین را به کار میبرند.
2. بافت آشکاربلورین. بلورها درشت و از 2 تا 5 میلی متر هستند. این بافت زمانی پدید میآید که ماگما به آهستگی درون زمین سرد شود.
3. بافت پگماتیتی. گونهای از بافت آشکاربلورین است که اندازهی بلورهای آن بزرگتر از 5 سانتیمتر و حتی چند متر است.
4. بافت پرفیری. گونهای از بافت آشکاربلورین است که دارای بلورهای درشت در زمینهای از بلورهای ریز است. این بافت نتیجهی سرد شدن آهسته زیر سطح زمین و آمدن ناگهانی ماگما به سطح زمین است که نخست با پدیدآمدن بلورهای درشت و سپس با بلورهای ریز همراهی میشود.
5. بافت سوراخدار. در پی سرد شدن تند گدازهای که گاز فراوان در خود دارد، بر سطح زمین پدید میآید. سنگپا نمونهای از این بافت است.
6. بافت شیشهای. در برخی فورانهای آتشفشانی، گدازه به درون آب ریخته میشود و بسیار تند سرد میشود. این گونه سنگها بلور ندارند و بافتی مانند شیشه دارند.
7. بافت آذرآواری. هنگامی که گدازه به صورت ذرههای خاکستر به هوا پرتاب میشود و آن ذرهها به صورت لایهای تهنشین میشوند، سنگهایی را میسازند که ذرههای سازندهی آنها آذرین، ولی تهنشینی آنها شبیه سنگهای رسوبی است.
8. بافت آگلومرا. اگر اندازهی ذرههای پرتابی از دهانهی آتشفشان بزرگ باشد، پس از تهنشین شدن به یکدیگر جوش میخورند و سنگ یکپارچهای را میسازند که آگلومرا نامیده میشود.
خانوادههای سنگهای آذرین
سنگهای آذرین را بر پایهی بافت، درصد سیلیس، رنگ، چگالی، ترکیب شیمیایی و در نظر داشتن ویژگیهای دیگر، طبقهبندی میکنند.

1. خانوادهی گرانیت- ریولیت. گرانیت از شناختهشدهترین سنگهای آذرین درونی است که فراوانی و زیبایی آن پس از صیقل یافتن، باعث شده است که در معماری مورد توجه باشد. نام این سنگ از واژهی لاتین گرانوم به معنای دانهی گندمگرفته شده است، زیرا بیشتر کانیهای آن به اندازهی دانهی گندم است. بافت آن از نوع آشکاربلورین است و بیشتر از فلدسپات پتاسیمدار، پلاژیوکلاز سدیمدار و کوارتز درست شده است.
کانیهای بیوتیت، آمفیبول، هورنبلند و گاهی میکای سفید نیز در ساختمان آن دیده میشود.گرانیتها به رنگهای سفید، خاکستری و صورتی دیده میشوند که برخاسته از نوع فلدسپات آنهاست.
ریولیت از نظر نوع کانیها با گرانیت تفاوت زیادی ندارد و در واقع گرانیتی است که بیرون از پوستهی زمین پدید میآید. ریولیتها رنگ روشنی دارند و چون جهتیافتگی مادهی مذاب را به آسانی میتوان در آنها شناسایی کرد، به این نام خوانده میشوند( ریولیت به معنای جریان یافته است.) در این خانواده سنگهایی با بافت شیشهای نیز وجود دارد که ابسیدین شناختهشدهترین آنهاست.
این سنگ تیرهرنگ است و تیرگی آن به این علت است که هیچ گونه بلوری در آن وجود ندارد. به سنگهای بیرونی با بافت سوراخدار این خانواده، پونس، پامیس یا سنگپا می گویند. توجه داشته باشید که سنگپا ممکن است در خانوادههای دیگر نیز وجود داشته باشد.
2. خانوادهی گرانودیوریت- داسیت. گرانودیوریت یکی از فراوانترین سنگهای آذرین درونی است که از نظر کانی شناسی، در میانهی سنگهای گرانیتی و دیوریتی جای میگیرد. زیرا درصد کوارتز آن اندکی از گرانیت کمتر ولی از دیوریت اندکی بیشتر است. داسیت همانند بیرونی گرانودیوریت است. این سنگ در ایران فراوان است و بیشتر به رنگ روشن دیده می شود.
3. خانوادهی دیوریت- آندزیت. دیوریتها سنگهایی هستند که بیشتر از فلدسپات پلاژیوکلاز سرشار از کلسیم درست شدهاند. این سنگها اغلب کوارتز ندارند، اما گاهی اندکی کوارتز و فلدسپات پتاسیمدار نیز در ساختمان آنها دیده میشود.کانیهای تیرهرنگ دیوریتها اغلب آمفیبول، پیروکسن و بیوتیت است. آندزیت همانند بیرونی دیوریت است که به رنگ خاکستری تیره دیده میشود به صورت سنگپا و آذرآواری نیز وجود دارد.
4. خانوادهی گابرو- بازالت. گابروها سنگهای تیره با چگالی به نسبت بالا هستند که بیشتر از پیروکسن و پلاژیوکلاز کلسیمدار درست شدهاند. البته، ممکن است اندکی الیوین نیز در آنها دیده شود. بازالت همانند بیرونی گابرو است. بازالت و گابرو 75 درصد سنگهای آذرین پوستهی زمین را میسازند. بازالت سوراخدار را اسکوری میگویند که شبیه سنگپاست. بازالت شیشهای نیز وجود دارد که به آنها تاکیلیت میگویند. در پیرامون آتشفشان خاموش دماوند، بهویژه در کنارهی جادهی هراز، میتوان گونههای اسکوری، پرفیری و آگلومرای بازالتی را پیدا کرد.
5. خانوادهی پریدوتیت. پریدوتیت سنگی بسیار بازی است که بیشتر از کانیهای آهن و منیزیمدار درست شده است. پریدوتیتها چگالی بالایی دارند و رنگ آنها تیره است. الیوین فراوانترین کانی پریدوتیتهاست، اما ممکن است اندکی پیروکسن و حتی آمفیبول نیز در آنها دیده شود. پریدوتیتها سرشار از الیوین را دونیت گویند و پریدوتیتهای سرشار از پیروکسن را پیروکسنیت مینامند. در صورتی که هم الیوین و هم پیروکسن را داشته باشند، لرزولیت خوانده میشوند. لمبورژیت، که بسیار کمیاب است و از بلورهای ریز اوژیت(نوعی پیروکسن) و الیوین آهندار درست شده است، همانند بیرونی پریدوتیتهاست و به رنگ قرمز قهوهای دیده می شود. کیمبرلیت را نیز همانند بیرونی آنها میدانند که سرشار از الیوین است و بلورهای ریز و اندکی گرونا(کانی دگرگونی) و الماس دارد.
فرمول های ریاضی
فرمول های ریاضی
یک ضلع × خودش = مساحت مربع
یک ضلع × 4 = محیط مربع
طول × عرض = مساحت مستطیل
2× (طول + عرض) = محیط مستطیل
2 ÷ (قاعده × ارتفاع) = مساحت مثلث
مجموع سه ضلع = محیط مثلث
نصف ارتفاع × (قاعده بزرگ + قاعده کوچک) = مساحت ذوزنقه
مجموع 4 ضلع = محیط ذوزنقه
2÷ (قطر بزرگ × قطر کوچک) = مساحت لوزی
یک ضلع × 4 = محیط لوزی
ارتفاع × قاعده = مساحت متوازی الاضلاع
مجموع دو ضلع متوالی × 2 = محیط متوازی الاضلاع
عدد پی × مجذور شعاع = مساحت دایره
14/3 × شعاع × شعاع
14/3 × قطر = محیط دایره
مساحت کره
چهار ×عدد پی × مجذور شعاع = مساحت کره
حجم کره
عدد پی × شعاع به توان 3 = حجم کره
14/3 × (نصف قطر کوچک × نصف قطر بزرگ) = مساحت بیضی
یک ضلع × تعداد اضلاع = محیط چند ضلعی منتظم
طول یال × مساحت یک وجه = حجم مکعب
ارتفاع × عرض × طول = حجم مکعب مستطیل
ارتفاع × قاعده = حجم مکعب
ارتفاع هرم × مساحت قاعده هرم = حجم هرم
ارتفاع × مساحت قاعده = حجم استوانه
ارتفاع × محیط قاعده = مساحت جانبی
سطح دو قاعده + مساحت جانبی = سطح کل استوانه
مجموع مساحت سطوح جانبی = مساحت جانبی منشور
مجموع مساحت دو قاعده + مجموع مساحت سطوح جانبی = مساحت کلی منشور
ارتفاع × مساحت قاعده = حجم مخروط
تعاریف هندسی
شعاع : خطی از مرکز دایره به پیرامون دایره را شعاع می گویند.
(شعاع خطی مستقیم است که مرکز دایره را به نقطه ای از محیط دایره وصل می کند)
شعاع نصف قطر است.
قطر : فاصله مستقیم دو طرف دایره را که از وسط دایره بگذرد را قطر می نامند.
عدد پی : 14/3 = π یکی از معروف ترین ثابت های ریاضی عدد π می باشد.
عدد پی نسبت محیط دایره به قطرش است و تقریبا برابر 14/3 می باشد.
و دقیقتر آن 14159/3
و دقیقتر آن تا 22 رقم اعشاری برابر است با :
1415926535897932384626/3 = π
عدد پی (π) عددی گنگ است که رقم هایش تا بی نهایت ادامه دارد.
*برای بدست آوردن مساحت و محیط دایره، کره و بیضی از عدد ثابت پی استفاده می شود.
زاویه حاده (زاویه تند) : زاویه کوچکتر از 900 را حاده یا تند گویند.
زاویه قائمه : برابر 900 می باشد.
زاویه منفرجه (زاویه باز) : زاویه بیشتر از 900 را زاویه باز یا منفرجه نامند.
زاویه نیم صفحه : زاویه 1800 را زاویه نیم صفحه گویند. همانند نیم دایره
درجه = واحد اندازه گیری زاویه، درجه است.
حداکثر زاویه (تمام صفحه) 360 درجه است. همانند دایره
نیم ساز : نیم خطی که زاویه را به دو قسمت مساوی تقسیم می کند را نیمساز زاویه گویند.
دو خط عمود بر هم : دو خط که زاویه بین آنها راست یا 900 باشد دو خط عمود بر هم هستند.
عمود منصف : عمود منصف خطی است که هم عمود بر پاره خط بوده و هم آن را نصف کرده باشد.
انواع خط :
خط راست :
خط شکسته :
خط خمیده :
خط باز :
خط بسته :
پاره خط :
نقطه تقاطع |
خطوط متقاطع :
خط تقارن = اگر شکلی را از وسط تا کنیم طوری که تمامی زوایای آن شکل بر هم منطبق شوند، محل تا شدگی را خط تقارن نامند.
بخش پذیری اعداد
حاصل تقسیم صفر بر هر عددی برابر صفر است.
حاصل تقسیم هر عددی بر صفر تعریف نشده است. یا می توان گفت بی نهایت است.
اعدادی بر 2 قابل تقسیم هستند که یکان آنها زوج باشد.
اعدادی بر 3 قابل تقسیم هستند که مجموعشان بر 3 قابل تقسیم باشد.
اعدادی بر 4 قابل تقسیم هستند که دو رقم آخر آنها بر 4 قابل تقسیم باشد.
هر عددی که مضربی از 100 باشد نیز بر 4 قابل تقسیم است. (چون 100 خودش بر 4 قابل تقسیم است.)
اعدادی بر 5 قابل تقسیم هستند که رقم یکان آنها 0 یا 5 باشد.
اعدادی بر 6 قابل تقسیم هستند که بر 2 و 3 قابل تقسیم باشند.
عددی بر 8 قابل تقسیم است که یا مضربی از 1000 باشد و یا 3 رقم آخر آن بر 8 قابل تقسیم باشد.
اعدادی بر 9 قابل تقسیم هستند که مجموعشان بر 9 قابل تقسیم باشد.
عددی بر 10 قابل تقسیم است که رقم آخر آن صفر باشد.
عددی بر 11 قابل تقسیم است که اگر ارقام آن عدد را به ترتیب از چپ به راست یکی در میان منها و جمع کنیم، حاصل صفر یا مضربی از 11 باشد.
اعدادی بر 12 قابل تقسیم هستند که بر 3 و 4 قابل تقسیم باشند.
اعدادی بر 14 قابل تقسیم هستند که بر 7 و 2 قابل تقسیم باشند.
اعدادی بر 15 قابل تقسیم هستند که بر 3 و 5 قابل تقسیم باشند.
هر تقسیم از چهار قسمت تشکیل شده است :
مقسوم، مقسوم علیه، خارج قسمت، باقیمانده.
باقیمانده + مقسوم علیه × خارج قسمت = مقسوم
اعداد
اعداد طبیعی :
اعداد صحیح بزرگتر از صفر را اعداد طبیعی گویند.
N = {1, 2, 3, 4, 5,…..}
اعداد صحیح :
مجموعه اعداد مثبت و منفی صحیح را اعداد صحیح نامند.
Z = {…,-3,-2,-1, 0, 1, 2, 3,…}
اعداد اعشاری : 5/71 و 14/3
اعداد اول
اعداد اول : هر عدد طبیعی بزرگتر از 1 که غیر از خودش و 1 مقسوم علیه دیگری نداشته باشد، عدد اول نامیده می شود.
P = {2,3,5,7,11,13,17,19,23,29,31,37,41,43,……}
اعداد مثبت : کلیه اعداد بزرگتر از صفر اعداد مثبت هستند. 5 و 1
اعداد منفی : کلیه اعداد کوچکتر از صفر اعداد منفی هستند. -6 , -3
اعداد کسری : ، ، ،
هر عدد به صورت که در آن a , b اعداد صحیح می باشند و b ≠0 باشد یک کسر نامیده می شود.
اعداد گویا : هر عددی که بتوان به صورت کسر نوشت یک عدد گویا است.
اعداد گویا را با Q نمایش می دهند.
هر عدد صحیح یک عدد گویاست.
عدد گنگ : عددی که قابل تبدیل به نسبت دو عدد درست نباشد، عدد گنگ (اصم) است.
اعداد گنگ را با (Q`) نمایش می دهند.
مجموعه اعداد گویا و گنگ را اعداد حقیقی گویند و با (R) نمایش می دهند.
نصف : ثلث : ربع : خمس :
متر
متر = صد سانتیمتر یک متر است.
کیلومتر = 1000 متر یک کیلومتر است.
سانتی متر = 10 میلیمتر یک سانتی متر است.
میلیمتر = یک میلیمتر برابر 1000 میکرون است.
دسی متر = 10 سانتیمتر یک دسی متر است.
دکامتر = 10 متر
هکتو متر = 100 متر
ذرع = 104 سانتیمتر
متر مربع برابر است با مربعی که هر ضلع آن 1 متر باشد.
1 اینچ = 54/2 سانتیمتر
1 فوت = 5/30 سانتی متر
1 یارد = 44/91 سانتی متر
1 مایل = 609/1 کیلومتر
هکتار = 10.000 متر مربع
جریب = 4050 متر مربع
1 کیلومتر مربع = 100 هکتار
لیتر
واحد اندازه گیری مایعات لیتر است.
لیتر = یک لیتر برابر است با گنجایش مکعبی تو خالی که هر بعد آن 10 سانتیمتر باشد.
یک لیتر آب تقریبا برابر یک کیلوگرم می باشد.
سانتی متر مکعب = حجم مکعبی که هر یک از ابعاد آن 1 سانتی متر باشد، یک سانتی متر مکعب است.
متر مکعب = یک متر مکعب گنجایش مکعبی تو خالی به ابعاد یک متر است.
1000 لیتر برابر یک متر مکعب است.
سی سی = یک سانتیمتر مکعب برابر یک سی سی است .
یک لیتر = برابر 1000 سی سی است.
اوزان و مقیاس ها
گرم = هزار گرم برابر است با 1 کیلوگرم
کیلوگرم = 1000 گرم
تن = 1000 کیلوگرم
من = 3 کیلوگرم
خروار = 100 من
سیر = 75 گرم
چارک = 750 گرم
قیراط = 9/205 گرم
1 اونس = 35/28 گرم
1 پوند = 592/453 گرم
1 ری = 12 کیلو گرم
1 مثقال = 6875/4 گرم
1 نخود : 1953/0 گرم
1 گندم = 0488/0 گرم
واحدهای شمارش :
انسانها از گذشته تا کنون برای شمارش اشیاء از اصطلاحات زیر استفاده می کنند :
انسان (شتر و درخت خرما) = نفر
کشتی و هواپیما = فروند
پرندگان = عدد
خانه ، مغازه = باب
کتاب = جلد
کاغذ = برگ
دسته های کاغذ و مقوا = بند
پارچه و کالاهای تجاری = عدل
پارچه ندوخته = توپ
فشنگ = تیر
عکس = قطعه
اشیاء قابل شمارش(گردو، فندق و ...) = دانه
شیشه و آینه = جام
اسلحه سنگین (توپ و تانک و ....) = عراده
روزنامه و مجله = نسخه
شمع، لامپ (اشیاء نورانی) = شعله
گل و گیاه = دسته
درخت و الوار = اصله
دسته حیوانات = گله
حیوانات وحشی = قلاده
حیوانات اهلی = رأس
کفش = جفت
تلویزیون، رادیو و ... = دستگاه
فیلم، لاستیک(اشیاء مدور) = حلقه
دکمه، قرقره = جین
قالی، پتو = تخته
پارچه های شال و غیره = طاقه
فنجان = دست
اشیاء رشته مانند (کمربند و .........) = رشته
سرعت نور و صدا
سرعت نور در ثانیه = 300000 کیلومتر
مسافت طی شده نور در سال = سال نوری
برای محاسبه فاصله بین ستارگان و کهکشان ها از مقیاس سال نوری استفاده می شود و میزان آن برابر است با مسافتی که نور در طی یک سال طی می کند.
سرعت صوت (صدا) = 300 متر بر ثانیه
اندازه گیری سرعت حرکت وسایل نقلیه
کیلومتر بر ساعت kmh
مایل بر ساعت milhسوالات درس پانزدهم هدیه ششم ابتدایی
به نام خدا سوال درس پانزدهم هدیه ششم ابتدایی
1-در چه تاریخی جنگ بین ایران و عراق شروع شد ؟ 31 شهریور سال 1359
2-به چه کسانی شهدای گمنام می گویند؟ به پیکر های پاک شهیدانی که نام و نشانی از آن ها وجود ندارد شهدای گمنام می گویند .
3- جمله ای که امام خمینی (ره) درباره ی شهید حسین فهمیده فرمود چه بود ؟ رهبر ما آن طفل سیزده ساله ای است که با قلب کوچک خود با نارنجک خود را زیر تانک دشمن انداخت و آن را منهدم نمود و خود نیز شربت شهادت نوشید .
4- مقام معظم رهبری درباره ی شهدا چه فرموده است ؟ شهدا ستارگان تاریخ امروز و فردای ما هستند .
5- خداوند در قرآن درباره ی شهادت چه فرموده است ؟ هرکس در راه خدا بجنگد کشته شود یا پیروز گردد پاداش بزرگی به او خواهیم داد .
6- سخن پیامبر (ص) درباره ی شهادت چیست؟ بالاتر از هر کار نیک نیکی دیگری است و شهادت در راه خدا بالاترین نیکی است.
7-روز شهادت حسین فهمیده به نام ................ نام گذاری شده است. روز بسیج دانش آموزی
8-بسیجی های ما پیرو ................. بودند. امام حسین (ع)
9- .............. به بالاترین نیکی ها رسیده اند . شهدا
10- در دوران دفاع مقدس غیر از شهدا چه کسانی در حملات دشمن مورد صدمه و آسیب قرار گرفتند ؟ خانواده ی آن ها و نزدیکان آن ها
11- از شهدا چه درس هایی می توانیم بگیریم ؟ درس ایثار فداکاری گذشت ایمان
12- اگر شهدا و رزمندگان فداکاری نمی کردند چه شرایطی برای ما پیش می آمد ؟ دشمن کشور را مورد تهاجم قرار می داد و ما باز هم زیر نظر بیگانگان باید تصمیم می گرفتیم و آرامش و راحتی در کشور ما وجود نداشت.
13وظیفه ما در مقابل جانبازان چیست؟ وظیفه ی ما در برابر جانبازان این است که به آنها احترام بگذاریم و از آن ها یاد کنیم چنانچه کاری از دست ما بر می آید به جبران زحمات و از خود گذشتگی آنان برایشان انجام دهیم .
14- رمز جدول کلمات (جانباز شهید زنده است)
آیا می دانید مطالبی در مورد ریاضی
حجم:(Volume)
اگر مساحت جانبی یک مکعب را 9 برابرکنیم، حجم آن چند برابر می شود؟
د) 81 برابر | ج) 27 برابر | ب) 9 برابر | الف) 3 برابر |
� تست2:
اگرطول و عرض یک مکعب مستطیل را دو برابر و ارتفاع آن را سه برابر کنیم مساحت جانبی آن چند برابر می شود؟
د) 6 برابر | ج) 4 برابر | ب) 3 برابر | الف) 2 برابر |
� تست3:
شعاع قاعده ی یک استوانه را 5 برابر و ارتفاع آنرا 2 برابر می کنیم . حجم استوانه چند برابر می شود ؟
د) 100 برابر | ج) 50 برابر | ب) 25 برابر | الف) 10 برابر |
� تست4:
مساحت جانبی یک استوانه که ارتفاعش 9 و قطر قاعده اش 4 سانتیمتر می باشد برابر مساحت یک دایره است شعاع دایره چقدر است ؟
د) 7 | ج) 6 | ب) 5 | الف) 3 |
� تست5:
مکعب مستطیلی به ابعاد a و ۲a و ۳a مفروض است . اگر حجم آن 48 سانتیمتر مکعب باشد ، مقدار a چقدر است؟
د) 3 | ج)۴ | ب) 2 | الف) 1 |
۱- حجم مکعبی به ضلع a برابر است با a3 .
2- مساحت جانبی مکعبی به ضلع a برابر است با 4a2
3- مساحت کل مکعبی به ضلع a برابر است با 6a2
4- اگر ضلع مکعبی را m برابر کنیم حجم آن 3 m برابر و مساحت جانبی و مساحت کل آن 2 m برابر می شود.
5 - حجم منشور برابر است با حاصل ضرب مساحت قاعده در ارتفاع
6- مساحت جانبی منشور برابر است با محیط قاعده در ارتفاع
7- مساحت کل منشور برابر است با مساحت جانبی به اضافه ی مساحت دو قاعده
مثال۱ : حجم مکعبی به ضلع a برابرa3 است . اگر ضلع مکعب را 4 برابر کنیم حجم و مساحت جانبی آن چند برابر می شوند؟
حل:
| حجم 64برابر می شود 43 =64 |
| مساحت جانبی 16برابر می شود 42=16 |
مثال ۲ : قاعده ی یک منشور سه پهلو مثلث قائم الزاویه است. که ضلعهای آن 3 و 4 و 5 سانتیمتر است. اگر ارتفاع منشور 10cm باشد ، حجم ، مساحت جانبی و مساحت کل منشور را حساب کنید؟
حل:
|
|
12 = 5 + 4 + 3 = محیط قاعده | |
cm۳ (سانتیمتر مکعب ) 60 = ۶X۱۰ = حجم منشور | |
cm۳ (سانتیمتر مربع ) 120 =10X۱۲ = مساحت جانبی | |
cm۳ (سانتیمتر مربع ) 132 =(6 + 6) + 120 = مساحت کل |
حجم:(Volume)
حجم در لغت به معنی برآمدگی و ستبری و جسامت چیزی می باشد و در اصطلاح هندسه به معنی گنجایش و ظرفیت جسم و آن مقدار از فضا که جسم اشغال میکند می باشد .
واحد حجم اجسام :
حجم مکعبی به ضلع یک سانتی متر برابر یک سانتی متر مکعب است .
روش محاسبه حجم اجسام هندسی :
حجم هر یک از اجسام هندسی برابر است با : حاصلضرب مساحت قاعده در ارتفاع آن .
مثال : حجم جسم زیر را حساب کنید :

حل : مساحت مربع - مساحت مستطیل = مساحت قاعده
سانتیمتر مربع ۵=۱ - (۳X۲ ) = مساحت قاعده
ارتفاعX مساحت قاعده = حجم
(cm۳) (سانتیمتر مکعب) 50= 10X۵ = حجم
منشور: (prism)
منشور به معنی پراکنده، نشر شده، زنده شده، مبعوث است.
در اصطلاح هندسه نام شکلی است که دو قاعده دارد که دو چند ضلعی مساوی هستند و بدنه ی منشور (سطح جانبی منشور) از مستطیل ها یا متوازی الاضلاع ها تشکیل شده است.
|
ارتفاع × مساحت قاعده = حجم منشور
حجم:(Volume)
حجم در لغت به معنی برآمدگی و ستبری و جسامت چیزی می باشد و در اصطلاح هندسه گنجایش و ظرفیت جسم و آن مقداری از فضا که جسم آن را اشغال می کند, را نشان می دهد.
منشور: (Prism)
منشور در لغت به معنی پراکنده, نشر شده, زنده شده و مبعوث است و در اصطلاح هندسه نامشکلی است که دو قاعده دارد که دو چند ضلعی مساوی هستند و بدنه منشور(سطح جانبی منشور ) از مستطیلها یا متوازی الاضلاع ها تشکیل شده است.

معرفی منشور 5 پهلو:
í نام شکل: منشور 5 پهلو
í یال های منشور: 'EE',DD',CC',BB',AA
í وجه منشور: هر کدام از مستطیل های جانبی را یک وجه منشور می نامند.
í ارتفاع منشور: از آنجا که هر کدام از یال ها بر دو قاعده منشور عمود می باشند, لذا ارتفاع منشور با اندازه هر یک از یال ها برابر است.
í قاعده ی منشور: منشور دو قاعده دارد. ABCDE و 'A'B'C'D'E که دو پنج ضلعی مساوی اند.
رابطه های مهم:
ارتفاع × مساحت قاعده = حجم منشور
ارتفاع × محیط قاعده = مساحت جانبی منشور
مساحت دو قاعده + مساحت جانبی = مساحت کل منشور
استوانه: (Cylinder)
نام شکلی است که دو قاعده دارد که دو دایره مساوی هستند و بر جانبی راست استوار است.

اگر مستطیل را حول طول آن دوران دهیم, شکل فضایی حاصل استوانه نامیده می شود. در این صورت طول مستطیل ارتفاع استوانه و عرض آن شعاع قاعده استوانه می باشد.

در شکل بالا مستطیل ABCD را حول طول آن دوران داده ایم و استوانه بوجود آمده است.
رابطه های مهم:
ارتفاع×مساحت قاعده(دایره) = حجم استوانه
ارتفاع×محیط قاعده(دایره) = مساحت جانبی استوانه
مساحت دو قاعده + مساحت جانبی = مساحت کل استوانه
هرم: (pyramid)
هرم در لغت به معنی سخت پیر گردیدن و کلان سال شدن است و در اصطلاح هندسه حجمی است که قاعده آن یک چند ضلعی و وجوه جانبی اش مثلثهایی باشند که همه به یک رأس مشترک(رأس هرم) منتهی می شوند.

معرفی هرم منتظم:
í نام شکل: هرم منتظم.
í رأس هرم: نقطه S
í ارتفاع هرم: پاره خطی است که از رأس هرم به مرکز قاعده ی هرم عمود است(SO)
í قاعده هرم: پنج ضلعی منتظم ABCDE
í سهم هرم: ارتفاع مثلث های جانبی, ارتفاع هر وجه جانبی هرم منتظم(SH).
í وجه هرم: هر یک از مثلث هایی که بدنه هرم را می پوشانند را یک وجه جانبی می نامیم.
í یال هرم: محل تقاطع هر دو وجه جانبی را یال هرم می نامیم. SE,SD,SC,SB,SA
رابطه های مهم:
![]()
![]()
مخروط : (cone)
مخروط به معنی خراشیده شده ، تراشیده شده و خراطی شده است ودر اصطلاح هندسه حجمی است که از دوران مثلث قائم الزاویه حول یک ضلع آن به دست می آید . کله قند و کلاه بوقی نمونه هایی به شکل مخروط هستند.

معرفی مخروط :
í نام شکل : مخروط
í رأس :نقطه ی s
í ارتفاع :پاره خط SO ضلعی که مثلث قائم الزاویه را حول آن دوران داده ایم تا مخروط بوجود آید.
پاره خطی است که از رأس مخروط بر صفحه ی قاعده ی آن عمود است .
í قاعده ی مخروط : دایره c به مرکز O و شعاع oB را قاعده ی مخروط می نامیم.
í مولد مخروط :پاره خط SA یا SB ، وتر مثلث قائم الزاویه که مخروط را بوجود آورده است.
رابطه های مهم :
![]()
کره : (sphere)
کره به معنی گوی و آن چه که به شکل گوی باشد، است و در اصطلاح هندسه شکلی است که از دوران نیم دایره حول قطرش بوجود می آید . مانند توپ ، گوی چوگان

معرفی کره:
í مرکز کره :نقطه ی O
í شعاع کره :R (فاصله ی نقاط روی سطح کره از مرکز کره)
í دایره ی عظیمه :اگر یک کره را نصف کنیم، دایره ای که از نصف کردن کرهبدست می آید،
دایره عظیمه نام دارد .

رابطه های مهم :

نمونه سوالات درس هدیه ها
- پاسخ درست را مشخص کنید.
الف) آیه ی لَوۡکانَ فيهِما ءاِلهَةٌ الَّا اللّٰهُ لَفَسَدَتا به کدام اصول دین اشاره می کند؟
الف) نبوت ب) توحید ج) عدل د) معاد
ب) خداوند در کدام سوره ی قرآن حضرت ابراهیم را پدر مؤمنان نامیده است؟
الف) ابراهیم ب) حج ج) یس د) انعام
پ) آیه ی فَمَنۡ يَعۡمَلۡ مثۡقالَ ذَرٍَّة خَيۡرًا يَرَه و در کدام سوره و کدام آیه قرار دارد ؟
الف) زلزال-هفت ب) زلزال -هشت ج) انعام- هفت د)انعام-هشت
ت) جمله ی هر کس زنده ماندن ستمگران را دوست بدارد،از آنان است و در آتش دوزخ جای خواهد داشت. از کیست؟
الف) امام علی(ع) ب) امام کاظم(ع) ج)حضرت محمد(ص) د) امام سجاد (ع)
ث) در چه سالی یزید به حکومت رسید؟
الف) 63هجری ب) 57 هجری ج) 60 هجری د) 61 هجری
2- جاهای خالی را پر کنید.
الف) براساس آیه ی 29 سوره ی فتح يکی از وظايف دينی ما مسلمانان ............ و ............ است.
ب) در کشور ما بعد از انقلاب ، روز سیزده آبان « .......................................» نام گرفته است.
پ) قاسم که تازه به سن ...... سالگی رسیده بود به میدان جنگ رفت وتعدادی از سپاه دشمن را از بین برد.
3-عبارات صحیح را به هم وصل کن.
الف) پادشاهی که مخالف امام کاضم بود. کافرون
ب) امام حسین مردم را برای مبارزه با این فرد دعوت نمود. هارون
پ) آیه ی وَ لا اَ نۡتُمۡ عاِبدونَ ما اَعۡبُدُ در این سوره دو بار تکرار شده . یزید
4- عبارات صحیح را با علامت ص و غلط را با علامت غ مشخص کنید.
الف) تولی یعنی دشمنان خدا را دشمن بداریم. |
|
ب) امام حسین برای اصلاح امت جدش وامر به معروف و نهی از منکر قیام کرد. |
|
پ) قاسم تنها ده سال داشت که شجاعا نه به میدان رفت و تعدادی از سپاه دشمن را از بین برد. |
|
ت) سوره ی کافرون در مسجد الحرام بر پیامبر نازل شد. |
|
ث) یکی از ویژگی های امامان این بود که همواره تمیز و آراسته بودند. |
|
5- رفتار امامان درباره ی حیوانات ، مهمانان و عبادت خدا چگونه بود ؟
6- فروع دین چند مورد است ؟ نام ببرید.
نمونه سوال تستی فارسی
نام و نام خانوادگي: به نام خداوندگار سپهر شهرستان آزمون فارسي ششم | |
1 | نهاد در جمله ي "امروز بهترين دوستم جان مرانجات داد."كدام است؟ الف)امروز ب) بهترين دوستم ج)جان مرا د)نجات داد |
2 | معني كلمه هاي"خيز-حك-فر-الفت "كدام است/ الف) به هوش باش-كندن-شكوه -الفبا ب)جهش-كندن-فرود-انس ج)برخاستن-تراشيدنشكوه انس د)تراشيدن-برخاستن-جلال-توجه كردن |
3 | بيت"فارسي را پاس مي داريم زيرا گفته اند قدر زر رزگر شناسد قدر گوهر گوهري"چندجمله دارد؟ الف)دوتا ب) سه تا ج) چهارتا د)پنج تا
|
4 | يادگيري كدام بخش زبان دشواري بيش تري دارد؟ الف) آوا ب) صدا ج) خط د)اشاره |
5 | اشعار شاهنامه در چه قالبي سروده شده است؟ الف) مثنوي ب)قصيده ج) غزل د)قطعه |
6 | كدام گزينه موصوف و صفت است؟ الف)انديشه ي قوي ب) توان مرد ج) انتخاب دوست د)درس مشورت |
7 | عبارت با كدام گزينه كامل است ؟"...روشنايي افزايد اندر دل و...تاريكي افزايد اندر دل و...گمراهي است." الف) آ گاهي-غفلت- نا انديشيدن ب) انديشه كردن در كارخالق و مخلوق-غفلت از اين و نا انديشيدن-ناداني ج) انديشيدن درست-غفلت از اين- ناداني د)همه ي موارد |
8 | "رخش"در كدام خان به داد رستم شتافت و اورا از خواب بيدار كرد؟ الف)خان دوم ب)خان سوم ج) خان چهارم د)خان پنجم |
9 | كدام گزينه اگر دنبال جمله ي زير بيايد يك تشبيه مي سازد؟ شب شد و دعا كردم آسمان... الف) باراني شود. ب) در سكوت و آرامش بماند. ج) پرستاره شود. د)دلم تيره نباشد. |
10 | نهاد در مصراع دوم بيت "نگويند از سر بازيچه حرفي/كز آن پندي نگيرد صاحب هوش "چيست؟ الف)پند ب) صاحب هوش ج) بازيچه د)حرفي |
11 | اخلاق ناصري نوشته ي كيست؟ الف)خواجه نظام الملك ب) سعدي ج) غزالي د)خواجه نصير الدين توسي |
12 | كدام يك از آداب غذا خوردن نيست؟ الف)طعام نبويد ونگزيند. ب)آواز از دهن بيرون نياورد ج) سخن ديگري به سخن خود قطع نكند. د)دهن فراخ بازنكند. |
13 | چند كلمه معناي درستي دارند:"اسرار:پافشاري/تواضع:فروتني/ولا:حتما/ثواب:درست" الف)2 ب) 3 ج) 4 د)1 |
14 | درست ترين برگردان جمله ي "به كار دوستان انديشه كن و دوستي ايشان به مردمي و احسان تازه دار" الف)انديشه ي كار وفعاليت دوستان را داشته باش و بامردم نيكي كن. ب) به فكر دوستانت باش با جوانمردي و احسان مردم راشادكن. ج) ياد دوستانت در يادت باشد و محبت ها را فراموش نكن. د)در كار دوستانت انديشه كن ومهر ودوستي ات را با جوانمردي و نيكو كاري تقويت و تازه گردان. |
15 | خداي تعالي آيه ي "و شاورهم في الامر" را خطاب به چه كسي فرمودند؟ الف) پيامبر ب) امامان ج)همكاران مرد دانا د)انسان هاي دانا |
16 | شعر "زورزش مياساي"سروده ي كيست؟ الف) نسيم شمال ب)ابوالقاسم حالت ج)پروين اعتصامي د)ملك الشعراي بهار |
17 | كدام يك هم خانواده با "شفيق "نيست؟ الف)مشفقانه ب)شفيع ج)شفقت د)مشفق |
18 | نسبت "فايده به فوايد"مانند: الف) دانش به دانشمند ب)علم به علوم ج) مجرم به جرم د)همه ي موارد |
19 | منظور "از هفت خوان گذشتن"چيست؟ الف) مانند رستم قوي باشي تا در برابر مشكلات موفق باشي. ب)سختي ها و مشكلات زياد است. ج)فردي توانسته است مشكلاتش را خوب حل كند. د) هفت مرحله ي دشوار را طي كني تانتيجه بگيري.
|
20 | "به تنگ آمدن"يعني : الف) كمبود جا و مكان ب)تنگ خلق شدن ج)خسته شدن و كلافه شدن د)تنگ نفس شدن |
21 | "شبروان "چه كساني هستند؟ الف) كساني كه شب ها بيدارند و كار مي كنند. ب)عارفان و كتاب خوانان ج)شهيدان و بزرگان دين د)عارفان حق شناس و عبادت كنندگان در شب |
22 | بيت "كسي كه توانا شد و تندرست/خرد را به مغزش...........است"با كدام كامل مي شود؟ الف)به كوشندگي ب)شور سرزندگي ج)به ورزندگي د)فروزندگي |
23 | در كدام يك شخصيت بخشي ديده نمي شود؟ الف)غنچه بادل گرفته گفت ب)راستي كدام يك درست گفته اند ج)گل به خنده گفت د)گل يكي دو پيرهن بيش تر زغنچه پاره كرده است |
24 | بيت زير مارا از چه كاري نهي مي كند؟ "به دست آهن تفته كردن خمير/به از دست بر سينه پيش امير" الف)چاپلوسي و خدمت گزاري نابه جا ب)كار در شرايط دشوار ج)دست زدن به آهن داغ د)همه ي موارد |
25 | از ديدگاه امام محمد غزالي در كيمياي سعادت:مردم از سه جنس اند:بعضي... الف)چون غذا بعضي چون دارو و بعضي مانند بيماري هستند. ب)چون دوست بعضي چون برادر و بعضي چون نفس اند. ج)چون جسم بعضي چون روح و بعضي مانند روانند. د)چون خوبان بعضي ميانه و بقيه بد فرجامند. |
26 | "لطائف المواقف "نوشته ي كيست؟ الف)خواجه نصير توسي ب)ملا ادهم عزلتي ج)خواجه نظام الملك د)عنصر المعالي |
27 | "نان خود خوردن و نشستن به كه كمر زرين بستن و به خدمت ايستادن"چند جمله است؟ الف)1 ب) 2 ج) 3 د)4 |
28 | در لغت نامه ي دهخدا كدام اطلاعات آمده است؟ الف)معناي كلمه ب)طرز تلفظ كلمه ج)كاربرد كلمه د)همه ي موارد |
29 | صفت در بيت"خوشا آنان كه دايم در نمازند/بهشت جاودان بازارشان بي"كدام است؟ الف)خوشا ب)دايم ج)جاودان د)بهشت |
30 | شعري كه هر بيتش قافيه اي جداگانه دارد كدام است؟ الف)مثنوي ب)قطعه ج) قصيده د)دوبيتي |
31 | در عبارت"شهيد مثل يك نمره ي بيست داخل دفتر قلب من وتو مي ماند"چه آرايه اي وچند بار به كار رفته است؟ الف)كنايه يك بار ب) تشبيه يك بار ج)كنايه دوبار د)تشبيه دو بار |
32 | عبارت "مرد اگر بي برادر باشد به كه بي دوست"چند جمله است؟ الف) 1 ب)2 ج)3 د)4 |
33 | كدام گزينه متفاوت است؟ الف)ناشناس ب)نانوا ج)ناسازگار د)ناشنوا |
34 | كدام يك با توجه به معنايش نادرست است؟ الف)مذلت:خواري ب)سيف:تابستان ج)سپاس گزار :شكر گزار د)تفته :گداخته |
35 | براي پيدا كردن يك كتاب وقتي فقط نام كتاب رامي دانيم به كدام فهرست مراجعه مي كنيم؟ الف)فهرست عناوين ب)فهرست موضوعي ج)فهرست نويسندگان د)هيچ كدام |
36 | "مولانا جلال الدين" زاده ي كدام شهر است؟ الف)نيشابور ب)بلخ ج)هرات د)قونيه |
37 | "اسرار نامه "سروده ي كيست و قالبش چيست؟ الف)مولوي -مثنوي ب) مولوي -غزل ج) عطار-مثنوي د)عطار-قصيده |
38 | دو كلمه ي "غازي و قاضي "كدام ويژگي زباني را دارند؟ الف)در تلفظ و معني يكسانند. ب)در تلفظ يكسان ودر معني و نوشته متفاوتند. ج) چند تلفظ و معني دارند د)درتلفظ و معني و نوشتن شبيه نيستند. |
39 | در جمله ي "وطن خانه ي شماست ومن عامل پيوستگي و اتحاد اعضاي اين خانه ام"ضمير من چه نقشي دارد؟ الف)نهاد ب)قيد ج)مفعول د)گزاره |
40 | در كدام بيت از مبالغه استفاده شده است؟ الف)جاودان زي اي زبان دانش و فرزانگي /تا به گيتي نور بخشد آفتاب خاوري ب)زهر بد تويي بندگان را پناه/تودادي مرا گردي و دستگاه ج )سرو گوش بگرفت و يالش دلير/سر ازتن بكندش به كردارشير د)دادند دو گوش ويك زبانت /يعني كه دو بشنو و يكي بيش مگوي |
دل هايتان سپيد قلب هايتا ن سرشار از نور الهي و انديشه هايتا ن مالامال از عشق پر وردگار باد. دي ماه 91" | |
نام ونام خانوادگی : دبستان
پاسخنامه سوالات آزمون اول----آزمون دوم----
رديف | الف | ب | ج | د |
| رديف | الف | ب | ج | د |
1 |
|
|
|
| 21 |
|
|
|
| |
2 |
|
|
|
| 22 |
|
|
|
| |
3 |
|
|
|
| 23 |
|
|
|
| |
4 |
|
|
|
| 24 |
|
|
|
| |
5 |
|
|
|
| 25 |
|
|
|
| |
6 |
|
|
|
| 26 |
|
|
|
| |
7 |
|
|
|
| 27 |
|
|
|
| |
8 |
|
|
|
| 28 |
|
|
|
| |
9 |
|
|
|
| 29 |
|
|
|
| |
10 |
|
|
|
| 30 |
|
|
|
| |
11 |
|
|
|
| 31 |
|
|
|
| |
12 |
|
|
|
| 32 |
|
|
|
| |
13 |
|
|
|
| 33 |
|
|
|
| |
14 |
|
|
|
| 34 |
|
|
|
| |
15 |
|
|
|
| 35 |
|
|
|
| |
16 |
|
|
|
| 36 |
|
|
|
| |
17 |
|
|
|
| 37 |
|
|
|
| |
18 |
|
|
|
| 38 |
|
|
|
| |
19 |
|
|
|
| 39 |
|
|
|
| |
20 |
|
|
|
| 40 |
|
|
|
|








































